Hiện nay, nhiều phụ huynh ép con học thêm để con chăm chỉ học hành, có tương lai tốt đẹp hơn. Tuy nhiên, điều này lại vô tình tạo áp lực rất lớn cho trẻ. Hiểu được những tác hại khó lường của việc ép con học quá mức sẽ giúp cha mẹ nhanh chóng xem xét lại cách nuôi dạy con, giúp con lớn lên khỏe mạnh.
Mục Lục Bài Viết
Thực trạng cha mẹ ép trẻ học quá nhiều hiện nay
Ngày nay, hầu hết các gia đình chỉ có khoảng 1 hoặc 2 con. Bằng cách này, kỳ vọng và kỳ vọng cho đứa trẻ đã tăng lên nhiều hơn. Cha mẹ nào cũng mong muốn con mình thông minh, học giỏi, thành đạt trong học tập và trong cuộc sống. Chính vì vậy trẻ phải bắt đầu đi học từ rất nhỏ và chịu nhiều áp lực học tập.
Dù là học sinh mới bước vào cấp 1 hay cấp 2 thì áp lực học tập đều như nhau. Các em học cả ngày vào ban ngày và dường như các em không thể tham gia các hoạt động vui chơi, giải trí bên ngoài vào các ngày trong tuần. Có thể thấy, các bậc cha mẹ ngày nay dù ở đâu cũng luôn nhắc nhở con cái phải chăm học, chăm làm, thành tài.
Ngoài thời gian học ở trường của nhiều em, sau giờ học, nhiều em chỉ có thời gian ăn vội cái gì đó, tiếp tục học bù, học chuyên môn hoặc vùi đầu vào học, làm bài cho xong bài. bài tập về nhà. Nhiều em cho biết, hầu như cả ngày ngoài thời gian ăn và học, các em dường như không có thời gian để nghỉ ngơi, vui chơi phù hợp với lứa tuổi.
Hiện nay, mặc dù ngành giáo dục đã cấm dạy thêm học thêm để giúp các em giảm bớt áp lực học tập và tránh cho học sinh bị phân biệt đối xử, chèn ép trong học tập. Tuy nhiên, cấm vẫn cứ cấm, dạy vẫn cứ dạy. Mặc dù các chế tài về vấn đề này đã được quy định rất cụ thể và xử lý khá nghiêm khắc nhưng vẫn chưa được áp dụng và thực thi như mong muốn. Ngoài ra, do quan niệm giáo dục gia đình đã ăn sâu vào tiềm thức của nhiều người nên khó thay đổi và chưa được kiểm soát tốt.
Trong một cuộc khảo sát tại một trường THCS ở Hà Nội, một học sinh lớp 7 chia sẻ: “Em học các môn chính từ thứ hai đến thứ bảy, còn toán, văn và tiếng Anh vào buổi tối, ngày nào em cũng phải làm bài đến 21h. Hầu như tối nào tôi cũng đi ngủ lúc 11h30.” Khi được hỏi cuối tuần có được vui chơi, thư giãn hay tham gia các hoạt động yêu thích không, chị tiếp tục chia sẻ: “Chủ nhật nào cũng thế, có khi tôi chỉ có về nhà. Tôi Ông bà tôi đang trong giờ nghỉ giải lao, và nếu bố mẹ tôi bận đi làm, tôi phải ở nhà để ôn tập và làm bài tập, nếu tôi không hoàn thành bài tập, điểm số của tôi sẽ bị kém và tôi sẽ bị giáo viên phê bình.”
Có thể thấy, học sinh ngày nay phải đối mặt với rất nhiều áp lực học hành, thời gian học tập của trẻ đôi khi còn bận rộn hơn cả người lớn. Thông thường, những người đi làm chỉ ở văn phòng 8 tiếng, họ có thể thư giãn, đi chơi với bạn bè, thậm chí vào cuối tuần, họ có nhiều thời gian rảnh rỗi để nghỉ ngơi, du lịch. Đồng thời, học sinh phải học quá tải, từ sáng sớm đến tối mịt, chỉ lo học và ăn, không một phút nghỉ ngơi, vui chơi, giải trí.
Trên thực tế, bạn sẽ phải liên tục học quá nhiều, thường là do áp lực của cha mẹ và nhà trường. Dù cố ý hay không, trẻ vẫn cảm thấy rất căng thẳng và kiệt sức khi học quá chăm chỉ. Không những thế, trong các chương trình giáo dục dành cho trẻ nhỏ hiện nay có quá nhiều kiến thức, đôi khi trẻ phải học “quên”, gánh nặng học hành ngày càng nặng nề.
Nếu thời gian học của trẻ không được thay đổi và điều chỉnh hợp lý sẽ gây nhiều ảnh hưởng xấu đến thể chất, kết quả học tập và sinh hoạt hàng ngày của trẻ. Chỉ có học tập, vui chơi và thư giãn đúng cách thì trẻ mới có thể phát triển toàn diện. Học tập tuy cần thiết và quan trọng nhưng không phải là tất cả và trẻ cần có sự cân bằng giữa tinh thần và thể chất để phát triển tốt.
7 Tác hại khôn lường khi ép trẻ học quá nhiều
Như đã chia sẻ ở trên, học sinh hiện nay chịu quá nhiều áp lực học hành, nhiều em thậm chí không có thời gian để nghỉ ngơi, tận hưởng tuổi già vì áp lực học hành. Lịch trình bận rộn đẩy nhiều đứa trẻ vào tình huống căng thẳng, gây ra hàng loạt chấn thương nghiêm trọng khác.
Học tập là điều cần thiết và là yếu tố quan trọng tạo nên thành công trong tương lai của trẻ. Tuy nhiên, việc học chỉ hiệu quả nếu nó được tổ chức và phân phối tốt. Vì vậy, cha mẹ cần quan tâm nhiều hơn đến thời gian học tập của trẻ nhỏ, tránh ép trẻ học liên tục, học quá sức.
Theo các nghiên cứu và khảo sát trên thực tế, các chuyên gia đã nhận thấy tình trạng trẻ học quá nhiều có thể gây ra các tác hại nghiêm trọng như sau:
1. Suy giảm sức khỏe
Khi trẻ dành quá nhiều thời gian cho việc học, ít vận động sẽ dễ dẫn đến các vấn đề về sức khỏe. Nhiều trẻ em bị ảnh hưởng xấu đến hoạt động của các cơ quan nội tạng, đặc biệt là não bộ do bị stress. Trẻ thường xuyên rơi vào trạng thái căng thẳng, mệt mỏi, thiếu năng lượng, kém tập trung.
Đồng thời, trẻ chỉ tập trung vào việc học mà quên đi tầm quan trọng của việc vận động, thư giãn thể chất lành mạnh sẽ khiến sức đề kháng suy giảm nghiêm trọng. Nếu cứ tiếp tục như vậy, trẻ sẽ gặp các vấn đề về cơ và chậm phát triển thể chất. Nếu không xử lý tốt sẽ khiến trẻ có nguy cơ mắc nhiều bệnh truyền nhiễm, do cơ thể không có sức đề kháng, suy giảm hệ miễn dịch.
2. Gia tăng khả năng bị các tật khúc xạ
Đây có lẽ là thiệt hại phổ biến nhất đối với những đứa trẻ đọc quá nhiều. Trẻ em dành phần lớn thời gian để học tập, mắt phải liên tục làm bài tập nên dễ mắc các tật như cận thị, loạn thị. Theo các chuyên gia, độ cao có thể khiến thị lực giảm dần khi mắt phải điều chỉnh cường độ liên tục, gây ra một loạt vấn đề sức khỏe liên quan đến mắt.
Đặc biệt hơn, học sinh ngày nay thường xuyên tiếp xúc với các thiết bị điện tử, thông tin học tập được lưu trữ và truyền tải qua nhiều trang web. Do đó, tỷ lệ cận thị và loạn thị ở trẻ em hiện nay đang gia tăng đáng kể. Có những học sinh tiểu học phải đeo kính để hỗ trợ học tập.
Theo thống kê có khoảng 15% đến 45% học sinh bị cận thị. Trong số này, hầu hết các em đều chia sẻ do học bài trong thời gian dài khiến mắt bị mờ dần theo thời gian. Khi thị lực suy yếu cũng có thể ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt và sức khỏe của trẻ.
3. Rối loạn tâm thần do học quá nhiều
Một nghiên cứu của UNICEF đã phát hiện ra rằng học quá nhiều là một trong những nguyên nhân lớn nhất dẫn đến rối loạn sức khỏe tâm thần ở nhiều trẻ em và thanh thiếu niên ở nước ta. Đồng thời, các chuyên gia cũng nhận thấy trẻ em mắc chứng lo âu, trầm cảm, rối loạn cảm xúc do học quá nhiều đang có xu hướng gia tăng.
Điều này cũng hợp lý, vì trẻ em bận chuẩn bị đi học từ sáng sớm. Sau khi kết thúc thời gian học ở trường, hãy đến trung tâm để học với gia sư. Đặc biệt với học sinh cuối cấp, việc học lại càng mệt mỏi hơn. Họ phải thường xuyên đối mặt với căng thẳng, áp lực và những cảm xúc vô cùng kìm nén.
Đáng buồn thay, hầu hết các cuộc gọi đến các tổng đài tư vấn và hỗ trợ trẻ em đều là những cuộc gọi chia sẻ những lo lắng, sợ hãi về việc học. Theo các chuyên gia, khi bị ép học quá mức, trẻ sẽ luôn rơi vào trạng thái căng thẳng, lo lắng, mệt mỏi, dễ bị suy sụp tinh thần, nếu cứ tiếp diễn như vậy trẻ rất dễ mắc các vấn đề về sức khỏe tâm thần như trầm cảm.
Trầm cảm có thể khiến nhiều trẻ cảm thấy bế tắc, mất hứng thú với những gì đang diễn ra xung quanh, khó tập trung và trí nhớ kém. Thậm chí, nhiều trường hợp có xu hướng thu mình, rút lui, tự làm hại bản thân, rồi tự tử. Vì vậy, trầm cảm do áp lực học tập cần được nhận biết sớm và can thiệp kịp thời, tránh để lại hậu quả nghiêm trọng.
4. Gây tác hại xấu đến chất lượng giấc ngủ
Theo một số nghiên cứu chuyên ngành, khi trẻ học tập quá nhiều hoặc chịu áp lực lớn sẽ làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề về giấc ngủ, trong đó phổ biến nhất là mất ngủ, khó ngủ, ngủ không sâu giấc, thường xuyên mơ và gặp ác mộng… Như tôi đã chia sẻ ở trên, nhiều trẻ em hiện nay phải học liên tục, giấc ngủ không được đảm bảo. Lịch học của trẻ em đôi khi có thể bận rộn và phức tạp hơn so với công việc của người lớn.
Trên thực tế, các em phải học từ sáng rất sớm, nhiều trường học cả buổi sáng và buổi chiều. Sau đó, các em phải tiếp tục học ở các lớp phụ đạo, làm việc với gia sư. Sau khi trở về nhà, bạn phải hoàn thành các nhiệm vụ được giao. Cuối tuần không chỉ là thời gian để nghỉ ngơi, mà còn là thời gian để các con “vui chơi” cùng lớp.
Lịch học quá dày đặc sẽ khiến trẻ không có đủ thời gian để nghỉ ngơi và thư giãn. Thiếu ngủ có thể gây ra một loạt tác động tiêu cực đến sức khỏe. Nếu tình trạng này không được khắc phục càng sớm thì sức khỏe thể chất và tinh thần sẽ bị giảm sút nghiêm trọng, kết quả học tập cũng bị giảm sút nghiêm trọng.
5. Trẻ học quá nhiều gây ra tâm lý chán nản
Đánh giá về thực trạng học tập của học sinh, sinh viên hiện nay, các chuyên gia giáo dục cho rằng việc học quá nhiều, cường độ học tập cao sẽ dễ khiến các em cảm thấy buồn chán, chán nản và chán ghét việc học. Khi phải tiếp thu kiến thức một cách khuôn khổ và ép buộc dễ dẫn đến các vấn đề về tâm lý, khiến trẻ dễ trở nên hung hăng, thu mình.
Trên thực tế, nhiều sinh viên cho biết họ cảm thấy mệt mỏi và chán ghét việc học. Nhiều trẻ còn thích thú khi liên tục bị nhắc nhở phải học, cha mẹ thường “gieo” vào đầu con cái “con phải chăm học”, “phải học chăm mới thành công”, “không chăm học thì sẽ bị bị nhiều người đánh giá, chế giễu”,… Điều này vô tình tạo cho trẻ rất nhiều áp lực, lâu dần trẻ sẽ cảm thấy chán ghét việc học.
6. Trẻ học quá nhiều sẽ dễ bỏ qua các kỹ năng quan trọng
Để trẻ nhỏ có thể phát triển toàn diện nhất, điều quan trọng không chỉ là đảm bảo thành tích học tập tốt ở trường mà còn phải phát triển các kỹ năng sống thiết yếu. Tuy nhiên, nhiều phụ huynh thường chỉ nhìn vào điểm số, chỉ nhìn vào điểm số rồi liên tục ép con tiếp thu lượng kiến thức quá khô khan.
Tuy nhiên, có kiến thức mà không biết vận dụng thì không có lợi cho cuộc sống của trẻ nhỏ. Khi lớn lên và bước vào xã hội trẻ sẽ hoàn toàn không biết phải đối mặt với những trở ngại, khó khăn như thế nào nên cuộc sống dễ bị mất cân bằng.
Theo các chuyên gia giáo dục, việc học đòi hỏi sự cân bằng giữa kiến thức và kỹ năng. Khi trẻ đã có kiến thức thì phải biết vận dụng tốt vào cuộc sống hàng ngày. Đồng thời, trẻ nhỏ cũng phải nắm vững các kỹ năng sống như giao tiếp, kết bạn, thiết lập các mối quan hệ giữa các cá nhân để dễ dàng thành công trong tương lai.
7. Một số tác hại khác của việc học tập quá nhiều
Bên cạnh những tác hại thường gặp nêu trên thì khi trẻ phải học quá nhiều cũng có thể đối mặt với các nguy cơ sau đây:
- Suy nhược hệ thần kinh, sức khỏe não bộ bị giảm sút đáng kể.
- Gia tăng khả năng mắc phải các chứng bệnh có liên quan đến cột sống.
- Gây nên nhiều mâu thuẫn trong mối quan hệ gia đình, giữa cha mẹ và con cái thường xuyên có sự bất hòa. Đồng thời, trẻ nhỏ cũng có nhiều xu hướng chống đối, phản kháng lại các mong muốn của cha mẹ.
- Trẻ nhỏ có thể học tập theo một cách rập khuôn, không có sự sáng tạo, bị hạn chế về tư duy vì áp lực quá lớn bởi điểm số, thành tích.
- Kết quả học tập bị sa sút, trẻ khó có thể tập trung vào việc học, trí nhớ bị suy giảm nghiêm trọng.
- Gia tăng nguy cơ trở thành tội phạm, các thành phần xấu trong xã hội. Khi liên tục đối diện với căng thẳng, áp lực từ việc học nhiều trẻ sẽ có xu hướng lạm dụng rượu bia, các chất kích thích để giải tỏa cảm xúc. Đặc biệt là những trẻ ở lứa tuổi dậy thì rất dễ bị cám dỗ, sa đà vào những hành vi xấu như trộm cắp, hút chích, bạo lực,….
Lời khuyên cho cha mẹ khi quản lý con học hành
Là người làm cha làm mẹ, bất cứ ai cũng đều mong muốn những điều tốt đẹp nhất cho con của mình. Tuy nhiên, các bậc phụ huynh cần ý thức rõ các tác hại của việc ép con học quá nhiều. Từ đó có sự điều chỉnh cho phù hợp hơn trong việc quản lý con học hành.
Dưới đây là một số lời khuyên rất hữu ích cho cha mẹ:
- Thay vì tạo áp lực, ép con học thật nhiều, cha mẹ cần tìm cách nói chuyện, chia sẻ với con nhiều hơn. Gần gũi với trẻ giúp cha mẹ hiểu rõ sự việc, hiểu tâm lý của trẻ và có cách xử lý kịp thời.
- Chú ý lắng nghe tâm tư nguyện vọng của trẻ, cha mẹ cần biết trẻ thích gì, muốn gì. Tuyệt đối tránh áp đặt hoàn toàn ý kiến, mong muốn của bản thân lên con cái.
Nếu trẻ thích nghệ thuật và thể thao thì nên tạo điều kiện cho trẻ phát triển. Tuy nhiên, các quy tắc cũng được khuyến nghị để giúp trẻ cân bằng giữa việc học và phát triển tài năng. - Cha mẹ nên hướng dẫn con lập kế hoạch học tập một cách khoa học để đạt được kết quả tốt nhất. Đồng thời, cần nghĩ đến việc dạy cho trẻ một số môn học cần thiết. Tuyệt đối không có tư tưởng học thuộc lòng và ép trẻ học quá nhiều.
- Hãy chắc chắn rằng con bạn có đủ thời gian để nghỉ ngơi, vui chơi và thư giãn, đồng thời khuyến khích chúng dành thời gian cho hoạt động thể chất mỗi ngày. Cha mẹ thậm chí có thể làm việc với con cái của họ.
- Quan tâm đến trẻ nhiều hơn và phát hiện kịp thời những biểu hiện của vấn đề tâm lý học đường. Điều này giúp trẻ lớn lên khỏe mạnh, đồng thời hình thành nhân cách tốt và nâng cao năng lực bản thân.
- Đừng bao giờ so sánh con bạn với những đứa trẻ cùng trang lứa khác. Vì mỗi đứa trẻ đều có những khả năng khác nhau. Tốt nhất nên để trẻ phát triển tự nhiên với sự hỗ trợ của cha mẹ.
Khuyến khích con bạn tìm tỏi và học những điều mới. Bạn có thể cùng con tham gia các hoạt động ngoại khóa để giúp con trau dồi kiến thức và trải nghiệm thực tế.
Có thể thấy, việc ép con học quá mức sẽ gây ra hàng loạt tác hại nghiêm trọng và ảnh hưởng đến sức khỏe, cuộc sống cũng như kết quả học tập của trẻ. Vì vậy, cha mẹ cần biết sắp xếp, cân đối thời gian học tập, vui chơi, nghỉ ngơi của con để trẻ thoải mái phát huy khả năng của mình, đồng thời có thời gian phù hợp dành cho trẻ ở các độ tuổi khác nhau.