Trẻ em được coi là những mầm non tương lai của đất nước, vì vậy sức khỏe thể chất và tinh thần của trẻ luôn cần được đảm bảo. Tuy nhiên, không phải đứa trẻ nào cũng nhận được sự yêu thương, chăm sóc của cha mẹ và sống một cuộc đời hạnh phúc. Nhiều trẻ nhỏ trải qua một tuổi thơ bất hạnh có thể hủy hoại cuộc đời trẻ.
Mục Lục Bài Viết
Tuổi thơ bất hạnh có thể hủy hoại cả cuộc đời của trẻ nhỏ
Trẻ em luôn là niềm hy vọng lớn nhất của mỗi quốc gia. Chính vì vậy cha mẹ và người lớn cần biết cách quan tâm để đảm bảo trẻ lớn lên và phát triển trong một môi trường lành mạnh, vui vẻ và hạnh phúc. Trẻ em cần được bảo vệ khỏi chấn thương thời thơ ấu hoặc trải nghiệm bất lợi.
Tiến sĩ Nicole Fisher của “Forbes” tin rằng những trải nghiệm bất lợi mà trẻ nhỏ gặp phải như bị bỏ rơi, nghèo đói, vô gia cư, mất an ninh lương thực và xa cha mẹ sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển và sức khỏe suốt đời của mỗi đứa trẻ. Những sự kiện đáng tiếc, đau thương này có thể tạo ra căng thẳng có hại cho trẻ.
Tuy rằng một số sự căng thẳng trong cuộc sống sẽ là yếu tố cần thiết và thúc đẩy tốt sự phát triển. Tuy nhiên, một vài căng thẳng lại làm ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe, tương lai và nó có thể tồn tại đến cả đời.
5+ ảnh hưởng đối với những trẻ đã từng trải qua tuổi thơ bất hạnh
1. Trẻ trở nên nhút nhát, thiếu tự tin
Đây là một trong những tổn thương rõ ràng nhất đối với đứa trẻ có tuổi thơ bất hạnh. Những trải nghiệm tồi tệ trong quá khứ, đặc biệt là thời thơ ấu, có thể khiến trẻ dần thu mình lại, trở nên nhút nhát và thiếu tự tin vào bản thân. Nhiều em cũng đã tự tạo cho mình một lớp vỏ bọc an toàn, hạn chế tiếp xúc với những người xung quanh, dần dần bị cách ly với xã hội.
Trẻ còn nhỏ chưa thể nhận thức được mọi thứ nhưng đây là giai đoạn quan trọng để trẻ hình thành kỹ năng và nhận thức. Vì vậy, nếu trẻ sống trong một gia đình không hạnh phúc, thiếu thốn tình thương, thường xuyên bị bạo hành, trẻ sẽ dễ cảm thấy bị tổn thương, tủi thân và cho rằng mình là một đứa trẻ bất hạnh, không được yêu thương.
2. Não bộ của trẻ nhỏ bị tác động tiêu cực
Theo các chuyên gia, những trải nghiệm không vui thời thơ ấu kéo dài có thể khiến trẻ bị căng thẳng, ảnh hưởng đến não bộ. Lúc này, bộ nào sẽ được kích thích để phản xạ lại, tức là trẻ sẽ hành xử như thế nào với những điều tiêu cực mà mình đã phải gánh chịu.
Ai cũng biết rằng bộ não con người có hàng tỷ tế bào thần kinh, và từ giai đoạn đầu tiên của cuộc đời cho đến khi kết thúc cuộc đời, những tế bào thần kinh này thiết lập hàng nghìn tỷ kết nối chặt chẽ. Các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng 8 năm đầu đời của trẻ là khoảng thời gian rất quan trọng quyết định sức khỏe, học tập và thành công sau này của trẻ.
Theo nghiên cứu, não bộ chỉ trưởng thành ở tuổi 25, tức là dù 18 hay 20 tuổi, não bộ con người vẫn có thể bị chấn thương, không ổn định và thiếu tập trung. Điều này có ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe tinh thần, đời sống tình cảm và thậm chí cả cơ thể của con người, có thể kéo dài suốt đời.
3. Gia tăng xu hướng bạo hành ở trẻ
Trải qua một tuổi thơ không hạnh phúc có thể ảnh hưởng không chỉ đến khía cạnh tình cảm, mà còn cả hành vi của trẻ nhỏ. Nhiều em có xu hướng tham gia các hoạt động phá phách, chống đối xã hội, thậm chí sa vào các tệ nạn xã hội như trộm cắp, bạo lực, đánh đập khi lớn lên.
Chẳng hạn, nếu trẻ thường xuyên chứng kiến cảnh bố mẹ cãi vã, đánh nhau thì trẻ cũng dễ nảy sinh tâm lý tiêu cực, trẻ cho rằng bạo lực là vũ khí tốt nhất để giải quyết mọi vấn đề và thường xuyên sử dụng nó. Sau khi bước vào tuổi đi học, nhiều em dễ trở thành thủ phạm bạo lực học đường, bắt nạt bạn bè hoặc luôn vi phạm nội quy, quy định của lớp, trường.
4. Tuổi thơ bất hạnh làm trẻ ít bộc lộ cảm xúc thật
Những đứa trẻ phải liên tục trải qua những kí ức tồi tệ, những sự bất hạnh xoay quanh cuộc sống sẽ luôn có xu hướng che giấu cảm xúc của chính mình. Những đứa trẻ này hầu như không bao giờ biểu lộ cảm xúc một cách quá mức, không buồn bã tột độ, không khóc lóc thảm thiết, không vui vẻ hoặc hào hứng quá mức.
Do bị hạn chế về khả năng biểu lộ cảm xúc hoặc do chính bản thân trẻ không muốn để người khác biết được những cảm xúc ẩn chứa bên trong nên nhiều người có thể nhận xét trẻ là người khó gần, không thân thiết và tất nhiên trẻ sẽ không có quá nhiều mối quan hệ thân thuộc. Đặc biệt nếu tình trạng này cứ kéo dài và không được giải tỏa một cách phù hợp thì rất dễ khiến cho trẻ trở nên mơ hồ về chính bản thân mình.
5. Nguy cơ bị méo mó nhân cách
Trong một số trường hợp, tính cách của trẻ cũng dễ bị bóp méo bởi một tuổi thơ không hạnh phúc. Theo các chuyên gia, môi trường sống và những trải nghiệm từ thời thơ ấu đến khi trưởng thành là một trong những yếu tố có tác động rất lớn đến tính cách, bản lĩnh của một người.
Vì vậy, với những ai có tuổi thơ không trọn vẹn, thường xuyên gặp nhiều bi kịch, bất hạnh từ nhỏ thì tính cách của họ sẽ có xu hướng phát triển và hình thành theo chiều hướng tiêu cực. Trên thực tế, do ảnh hưởng của những trải nghiệm tồi tệ thời thơ ấu, có vô số trường hợp rối loạn và biến dạng nhân cách, hình thành nên những kiểu nhân cách không lành mạnh.
Đặc biệt hơn, trải qua một tuổi thơ không hạnh phúc còn có thể làm tăng nguy cơ mắc chứng rối loạn nhân cách nguy hiểm. Chẳng hạn như rối loạn nhân cách phân liệt, rối loạn nhân cách phụ thuộc, rối loạn nhân cách ái kỷ, rối loạn nhân cách ranh giới, rối loạn nhân cách phân liệt hoặc rối loạn nhân cách kịch tính. Hầu hết, những rối loạn nhân cách này đều có ảnh hưởng nhất định đến sức khỏe và cuộc sống của người bệnh, nếu không được điều trị thậm chí có nguy cơ phát triển thành vấn đề tâm lý nguy hiểm hơn, người bệnh hãy phát hiện sớm và có biện pháp can thiệp phù hợp.
6. Trẻ gặp nhiều khó khăn trong các mối quan hệ
Như đã đề cập ở trên, hầu hết những đứa trẻ trải qua tuổi thơ không hạnh phúc đều nhút nhát, rụt rè, thiếu tự tin, ngại giao tiếp và quan hệ. Dễ dàng nhận thấy những đứa trẻ này sẽ có xu hướng tạo cho mình một lớp vỏ an toàn, luôn tìm cách trốn tránh những người xung quanh.
Một phần do trẻ thiếu kỹ năng giao tiếp, một phần do trẻ mất lòng tin vào những người xung quanh, kể cả người thân trong gia đình. Đó là lý do tại sao hầu hết các mối quan hệ xoay quanh cuộc sống của những đứa trẻ này chỉ dừng lại ở mức tầm thường, và những đứa trẻ dường như không có nhiều sự thân thiết hay nhu cầu cho những mối quan hệ lâu dài hơn.
Trên thực tế, những đứa trẻ có tuổi thơ bất hạnh và trải qua bất hạnh trong thời thơ ấu gặp khó khăn trong việc kết bạn và tìm bạn đời, và chúng dường như không muốn kết hôn, đặc biệt là trẻ nhỏ. Cha mẹ ly hôn và cuộc sống gia đình không trọn vẹn. Trong một số trường hợp, thậm chí còn có nguy cơ phát triển Hội chứng hôn nhân do những trải nghiệm tiêu cực liên tục về hôn nhân và cuộc sống gia đình ngay từ khi còn nhỏ.
7. Thiếu hụt hoặc yếu kém về các kỹ năng sống
Đây là một trong những tác động phổ biến và đáng lo ngại nhất có thể ảnh hưởng đến cuộc sống của những đứa trẻ đã trải qua nghịch cảnh thời thơ ấu. Tuổi thơ bất hạnh, không nhận được đủ sự quan tâm, yêu thương từ những người thân yêu sẽ khiến nhiều trẻ thiếu hụt trầm trọng về kỹ năng sống.
Thiếu các kỹ năng sống cần thiết có thể khiến cuộc sống của nhiều người trở nên khó khăn, không thể giao tiếp, không thể hình thành các mối quan hệ lành mạnh, gặp khó khăn trong công việc, trong các hoạt động nhóm, không biết cách giải quyết các tình huống. Khi đó, nhiều người sẽ có xu hướng sống khép kín, thu mình, tránh va chạm với những tình huống khó khăn trong cuộc sống. Tuy nhiên, điều này dẫn đến tình trạng suy thoái dần của họ và là gánh nặng lớn cho gia đình và toàn xã hội.
8. Tuổi thơ bất hạnh khiến nhiều trẻ em lâm vào cảnh nghèo đói
Việc phải trải qua một tuổi thơ bất hạnh có thể hủy hoại cả cuộc đời của một đứa trẻ, nhiều trường hợp lâm vào cảnh nghèo đói, khốn khổ. Một thống kê được thực hiện vào năm 2018 nhận thấy rằng có đến 13 triệu thanh niên sinh sống tại Mỹ bị mất an ninh lương thực. Đặc biệt hơn có đến 1/6 trẻ em phải sống trong cảnh nghèo đói, thiếu thốn ngay cả trước sự tấn công của đại dịch.
Theo chia sẻ của Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của Viện trẻ em Swati adarkar thì những điều kiện và trải nghiệm đầu đời của trẻ em không phải là yếu tố quyết định về sự thành công của mỗi trẻ sau này. Tuy nhiên, những tình huống bất hạnh này có thể làm gia tăng sự căng thẳng và nó góp phần trong việc tạo ra những kết quả tồi tệ hơn về mặc giáo dục, sức khỏe và cả nghề nghiệp trong tương lai.
9. Gia tăng nguy cơ gặp vấn đề tâm lý
Trải qua tuổi thơ bất hạnh có thể hủy hoại cả cuộc đời của một đứa trẻ bởi những tổn thương tâm lý có thể tồn tại và kéo dài dai dẳng đến khi trưởng thành. Khi trải qua hàng loạt các sự kiện tiêu cực sẽ khiến tâm lý của trẻ nhỏ bị ảnh hưởng nghiêm trọng, nguy cơ gia tăng khả năng mắc phải các vấn đề sức khỏe tâm thần.
Tuy rằng đây không phải là nguyên nhân trực tiếp có thể làm khởi phát các chứng rối loạn tâm thần nhưng việc trải qua tuổi thơ bất hạnh cũng được xem là yếu tố nguy cơ, làm thúc đẩy các chứng rối loạn như:
- Trầm cảm: Đây được xem là một trong các rối loạn cảm xúc phổ biến nhất hiện nay. Người mắc phải chứng bệnh này sẽ có triệu chứng đặc trưng bởi tâm trạng buồn chán, ủ rũ, thiếu sức sống, bi quan, không còn hứng thú với bất kì hoạt động nào xảy ra trong đời sống, thậm chí nhiều trường hợp còn liên tục nghĩ đến cái chết và có ý định muốn tự sát. Theo thống kê thì hầu hết những người mắc phải chứng rối loạn tâm thần này đều có quá khứ đau buồn, từng trải qua những sự kiện tổn thương tâm lý.
- Rối loạn lo âu: Những đau buồn, căng thẳng kéo dài từ tuổi thơ cho đến khi trưởng thành sẽ làm gia tăng nguy cơ mắc phải chứng rối loạn lo âu ở nhiều người. Người bệnh sẽ cảm thấy vô cùng lo lắng, bất an, hoảng sợ về mọi thứ diễn ra xung quanh, đặc biệt là những tình huống gợi nhớ về những kí ức tồi tệ thờ ấu thơ.
Như vậy có thể thấy rằng tuổi thơ bất hạnh sẽ ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và tinh thần của trẻ nhỏ, nó có thể làm hủy hoại cả tương lai của một người. Do đó, nếu bản thân bạn hoặc những người xung quanh rơi vào tình trạng này thì bạn cần hỗ trợ họ tìm hướng giải quyết hoặc chủ động trong việc tìm gặp chuyên gia tâm lý để được tư vấn cụ thể hơn.