Trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta thường nghe đến thuật ngữ tư duy phản biện. Đây là một trong những kỹ năng đặc biệt quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển tư duy, tình cảm và nhận thức của mỗi đứa trẻ. Dù cụm từ này được sử dụng phổ biến nhưng không phải ai cũng thực sự hiểu tư duy phản biện là gì.Làm thế nào để giúp con rèn luyện tư duy phản biện hiệu quả? Hãy cùng Luật Trẻ em thủ đô tham khảo bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về vấn đề này nhé!
Mục Lục Bài Viết
Tư duy phản biện là gì?
Có rất nhiều định nghĩa về lối suy nghĩ này. Theo các chuyên gia, tư duy phản biện là một kiểu tư duy phân tích. Vì vậy, kiểu suy nghĩ này giúp chúng ta đưa ra các giả định hoặc giả thuyết về điều gì đó. Từ đây, bạn sẽ biết đúng sai của sự việc một cách chính xác hơn.
Theo định nghĩa của Wikipedia, đó là một quá trình tư duy biện chứng bao gồm phân tích và đánh giá, giúp người xem xác định tính chính xác tuyệt đối của một vấn đề bằng cách chuyển hóa nó sang một cách tư duy khác. Để đạt được điều này, lập luận phải rõ ràng, logic, công bằng và chi tiết. Trong triết học, đây là mong muốn kết hợp tư duy cũ và mới trong nhận thức và hành động để tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình phản biện của người khác. Dù thế nào thì đó cũng là một kỹ năng vô cùng quan trọng trong cuộc đời mỗi người, giúp chúng ta suy nghĩ về mọi vấn đề một cách tổng thể.
Phân loại tư duy phản biện
Hiện nay, người ta chia loại tư duy này thành 2 loại khác nhau bao gồm:
Tư duy phản biện tự điều chỉnh
Đây là loại kỹ năng tư duy xuất hiện khi bản thân đứa trẻ đối mặt với một vấn đề mà nó có ý kiến chủ quan. Trong sâu thẳm, trẻ đấu tranh với các ý tưởng, nghiền ngẫm câu hỏi để xem liệu suy nghĩ đầu tiên có đúng không. Qua quá trình tiếp xúc và phản hồi, bé sẽ đưa ra nhận định tổng thể và chính xác nhất về câu hỏi đó. Những người có loại khả năng tư duy này có xu hướng đưa ra quyết định cực kỳ chính xác.
Tư duy phản biện ngoại cảnh
Tư duy dạng này thường xuất hiện trong cộng đồng. Ở đó, mỗi đứa trsẽ có tư duy và suy nghĩ khác nhau về một vấn đề nào đó. Có thể ý kiến đó không đúng với chân lý từ trước đến nay.
Quá trình tư duy ngoại cảnh bao gồm 3 bước như sau:
- Bước 1: Nhận thức vấn đề: Bước này giúp trẻ hiểu được vấn đề và những đúng sai trong vấn đề đó. Ngoài ra, trẻ còn biết được ý kiến và quan điểm của những người khác khác về vấn đề đó.
- Bước 2. Đánh giá vấn đề: Sau khi đã nhận định được ý kiến từ bản thân và người khác một cách chính xác thì trẻ sẽ cần đánh giá ý kiến nào là đúng và sai.
- Bước 3.Phản biện về vấn đề: Sau khi đã nhận thức, đánh giá thì trẻ có thể tổng hợp thông tin để đưa ra thông tin chính xác nhất, phản biện lại những ý kiến sai lệch từ người khác về vấn đề đó.
Trên đây là 3 bước cơ bản nhất để phản biện tư duy từ ngoại cảnh mà ba mẹ có thể áp dụng vào thực tế để giúp trẻ nhận định và đánh giá vấn đề một cách chính xác nhất.
7+ Cách giúp trẻ rèn luyện, phát triển tư duy phản biện
Sau khi tìm hiểu về định nghĩa tư duy phản biện là gì và các loại tư duy dạng này hiện nay thì các bạn có thể tham khảo thêm về cách giúp trẻ rèn luyện, phát triển hình thức tư duy này trên thực tế.
Dành thời gian mỗi ngày để chơi với con
Với mỗi trò chơi đơn giản và cơ bản, cha mẹ có thể kích thích tư duy phản biện của trẻ. Từ những trò chơi hàng ngày, cha mẹ chỉ cần hướng dẫn đơn giản và để trẻ tự suy nghĩ cách chơi. Trong quá trình chơi, bố mẹ sẽ tiếp tục thảo luận các vấn đề liên quan, giúp trẻ tăng cường hiểu biết về vấn đề, từ đó đưa ra cách giải chính xác nhất.
Ví dụ: Bố mẹ chơi xếp hình và để trẻ tự chơi, nếu mắc lỗi trẻ sẽ dần tự sửa sai, chơi tốt hơn, phản ứng tốt hơn trước nhiều vấn đề trong cuộc sống.
Cha mẹ hướng dẫn con giải quyết vấn đề
Một cách rèn luyện tư duy phản biện cho trẻ hiệu quả mà cha mẹ không thể bỏ qua đó là hướng dẫn trẻ tự giải quyết vấn đề. Hãy bắt đầu từ những việc nhỏ và cha mẹ hãy cho con cơ hội tìm hiểu.
Khi con bạn yêu cầu bạn làm điều gì đó, hãy hỏi con bạn những giải pháp mà con bạn có thể thực hiện để khắc phục điều đó. Sau đó, hướng dẫn con bạn làm điều này thay vì không làm điều đó. Ví dụ: Nếu con bạn không biết mặc quần áo, hãy dạy con cách mặc quần áo và sau đó để con tự mặc. Đây là cách cơ bản nhất giúp trẻ phát triển kỹ năng này ngay từ nhỏ.
Cha mẹ nên khuyến khích trẻ đặt nhiều câu hỏi hơn
Khi đặt câu hỏi, tư duy của trẻ sẽ được cải thiện rất nhiều, bởi trẻ cần suy nghĩ, đánh giá vấn đề để tìm ra cách giải chính xác nhất. Hơn nữa, cách rèn luyện khả năng tư duy này rất đơn giản, trẻ không chỉ học nói mà còn tăng cường cảnh giác với ý kiến của người khác. Bởi vì ý kiến có thể đúng hoặc sai nên trẻ cần suy nghĩ về nó, đánh giá nó và quyết định xem có nên làm theo nó hay không.
Cung cấp sự lựa chọn cho trẻ em
Cách phát triển tư duy phản biện này thường gắn liền với việc trẻ đặt câu hỏi. Khi đặt câu hỏi và yêu cầu trẻ trả lời, cha mẹ đừng quên đưa ra những gợi ý dưới dạng lựa chọn và để trẻ tự đánh giá, điều này sẽ giúp trẻ suy nghĩ độc lập, thấy trước hậu quả hành động của mình và đưa ra quyết định chính xác hơn.
Ví dụ: Hôm nay sinh nhật bé, mẹ cho bé đi siêu thị và cho bé chọn quà sinh nhật. Điều này sẽ giúp bé suy nghĩ thấu đáo và đánh giá vấn đề thấu đáo hơn. Kể từ đó, suy nghĩ của tôi dần được cải thiện.
Kích thích trẻ suy nghĩ theo hướng “mở”
Rèn luyện khả năng tư duy này ở trẻ bằng cách tạo cho trẻ một tâm hồn cởi mở, đó là trẻ không bị ảnh hưởng bởi ý kiến của người khác mà đánh giá vấn đề một cách độc lập với quan điểm cá nhân. Đây là cách tư duy dựa trên những nhận thức khách quan và công bằng nhất, mang lại kết quả chính xác tuyệt đối.
Để làm được điều này, cha mẹ cần làm gương cho con và để con học hỏi. Nếu cha mẹ biết cách hỗ trợ con phát triển lối tư duy tốt thì khi lớn lên sẽ sinh ra những đứa trẻ có lối tư duy nhạy bén, hiệu quả và tuyệt đối.
Vì vậy, chúng tôi chia sẻ những thông tin cơ bản nhất về tư duy phản biện của trẻ. Đây được coi là kỹ năng đặc biệt quan trọng cho sự thành công sau này của trẻ. Vì vậy, cha mẹ nhất định không được bỏ qua những thông tin hữu ích trên. Mong rằng những bài viết của Luật trẻ em thủ đô trên đây có thể giúp các bậc phụ huynh biết thêm những cách rèn luyện tư duy cho trẻ ngay từ nhỏ một cách hiệu quả.