Tâm lý của trẻ nhỏ sẽ thay đổi vào từng giai đoạn khác nhau. Vì vậy, không ít ba mẹ sẽ cảm thấy khó khăn khi bắt đầu tìm hiểu cách giáo dục hay cách dạy trẻ thế nào cho hiệu quả. Vậy để dạy trẻ 1 tuổi có phải là điều dễ dàng hay không? Nên dạy bé 1 tuổi những gì? Dạy theo phương pháp giáo dục nào? Hãy cùng tìm hiểu cách dạy con từ 1 tuổi biết nghe lời và thông minh qua bài viết dưới đây của Luật Trẻ Em Thủ Đô nhé!
Mục Lục Bài Viết
Sự phát triển tâm lý ở trẻ 1 tuổi
Từ khi lọt lòng, bé sẽ bắt đầu tiếp xúc và làm quen với những yếu tố bên ngoài như ánh sáng, âm thanh,… Đặc biệt, trong năm đầu đời thì ba mẹ cần quan tâm nhiều hơn để bé cảm nhận được tình cảm của người thân. Lý do là vì thời điểm này các bé chỉ có thể nói bập bẹ một số từ đơn giản hay nhận ra các âm thanh quen thuộc nên sự quan tâm và chăm sóc của ba mẹ sẽ là yếu tố quyết định đến tâm, sinh lý của trẻ nhỏ.
Bên cạnh đó, tâm lý của các bé trong giai đoạn 1 tuổi vô cùng nhạy cảm. Một môi trường vui vẻ, hạnh phúc, có đầy đủ tình cảm của người thân sẽ giúp các con có cảm giác an toàn và phát triển toàn diện hơn. Trong trường hợp gia đình không có sự kết nối, bé cũng sẽ nhận ra điều đó vì có cảm giác bị bỏ rơi.
Về ngôn ngữ, ba mẹ nên dành thời gian trò chuyện và dạy trẻ 1 tuổi để kích thích khả năng ngôn ngữ của con nhé. Lắng nghe những gì bé “ê, a” cũng là cách hình thành tâm lý rất tốt vì bé sẽ cảm nhận được sự yêu thương mà ba mẹ dành cho mình. Để giúp bé phát triển ngôn ngữ, có thể cho trẻ tiếp xúc với đồ vật và dạy con cách gọi tên đồ vật đó. Trò chuyện dù là bằng mắt hay cử chỉ với ba mẹ hàng ngày cũng đều giúp bé tự tin hơn và phát triển khả năng giao tiếp tốt hơn.
Các kỹ năng cần phát triển ở trẻ 1 tuổi
Sự khéo léo trong hoạt động hàng ngày
Cách dạy bé dưới 1 tuổi hiệu quả đó là luôn tạo điều kiện để phát triển các kỹ năng của bé. Ví dụ như dạy bé chủ động tự cầm nắm món đồ chơi yêu thích. Do vậy, để giúp trẻ rèn luyện, ba mẹ hoặc ông bà có thể tập cho con cách lấy món đồ chơi sau đó đặt lại chỗ cũ như thế nào nhé. Mặc dù phương pháp này sẽ khiến ba mẹ vất vả hơn bởi các con chưa quen với việc này nhưng hãy kiên nhẫn nhé vì đây là cách tốt nhất giúp bé có sự chủ động hơn trong hoạt động hàng ngày. Không chỉ vậy, đây còn là cách giúp con độc lập khi đến độ tuổi lớn hơn.
Kích thích trí tưởng tượng của con
Để kiểm tra khả năng tưởng tượng đồng thời trả lời cho câu hỏi bé 1 tuổi học gì thì ba mẹ hãy cho bé tập vẽ. Thời gian đầu, chắc chắn con sẽ chỉ vẽ những hình ảnh nguệch ngoạc. Tuy nhiên, dần dần theo thời gian bé sẽ biết cách chọn màu như thế nào để đẹp hơn và vẽ hình ảnh chỉn chu hơn. Dấu hiệu này cũng cho thấy bé đang thể hiện trí tưởng tượng của mình qua từng nét vẽ.
Để tiếp tục phát huy và kích thích trí tưởng tượng của con, ba mẹ nên dành thời gian vui chơi và trò chuyện cùng con. Những lúc này, mẹ có thể hỏi bé những câu đơn giản như: “Con đang vẽ hình gì vậy?” hay “Mẹ và con tô màu cùng nhau nhé” nhằm mục đích tăng tương tác với bé nhiều hơn.
Rèn luyện kỹ năng lắng nghe
Một trong những điều cần dạy trẻ từ 0 đến 1 tuổi đó là kỹ năng lắng nghe. Lắng nghe cũng chính là cách để kiểm tra độ tập trung của bé. Điều này vô cùng quan trọng vì các bé 1 tuổi rất dễ bị chi phối bởi những yếu tố bên ngoài và rất ít khi tập trung vào một sự việc nào quá lâu. Do vậy, trước khi yêu cầu con làm điều gì thì ba mẹ hãy chắc chắn rằng bé đang chú ý đến mình. Bên cạnh đó, phụ huynh cũng nhớ sử dụng từ ngữ đơn giản, dễ hiểu để bé có thể dễ dàng tiếp thu hơn. Từ đó, khả năng lắng nghe của trẻ sẽ dần được cải thiện, sự tập trung của bé cũng trở nên tốt hơn.
Các nguyên tắc cần lưu ý khi dạy trẻ 1 tuổi
Cho bé tiếp cận môi trường xung quanh
Nguyên tắc đầu tiên và cũng là quan trọng nhất cho ba mẹ khi dạy con 1 tuổi đó là tạo mọi điều kiện để bé khám phá thế giới xung quanh. Thông qua việc tiếp xúc nhiều với môi trường, não bộ của bé sẽ bắt đầu quá trình thu thập thông tin. Nhờ đó bé sẽ tăng sự hiểu biết và nhận thức về những gì đang diễn ra xung quanh. Đặc biệt, điều này cũng giúp ích cho việc kích thích tư duy và trí thông minh của con nữa đấy.
Có sự tôn trọng con trong quá trình dạy
Nhiều bậc phụ huynh cho rằng họ có toàn quyền quyết định bé nên và không nên làm gì. Tuy nhiên, ba mẹ đã vô tình quên một điều rằng giai đoạn từ 0 – 1 tuổi là lúc hình thành tâm lý rõ nét nhất của các con. Đến lúc 3 tuổi, khi bé đã hình thành cá tính riêng mà không phụ thuộc nhiều vào cách dạy trong giai đoạn 12 tháng tuổi thì rất có để can thiệp. Bởi vậy, ba mẹ hãy khuyến khích con nói ra những suy nghĩ, sở thích của riêng mình ngay từ lúc 1 tuổi nhé.
Sử dụng lời nói nhẹ nhàng
Trong quá trình dạy trẻ 1 tuổi, phụ huynh nên dùng ngôn ngữ nhẹ nhàng bởi các em nhỏ rất dễ bắt chước lời nói của ba mẹ. Nếu dùng những ngôn từ không phù hợp, dần dần bé sẽ hình thành thói quen xấu cho bé. Đồng thời, nếu ngôn ngữ đã được hình thành thì sau này muốn bé thay đổi thì cũng là vấn đề khá khó khăn đấy, ba mẹ nhớ nhé!
Dạy con theo cách giải trí
Hiện nay, việc ba mẹ cho các bé 1 tuổi sử dụng các thiết bị công nghệ như ipad hoặc điện thoại thông minh không còn quá xa lạ. Song, nếu cho bé quá nhiều thời gian chìm đắm vào smartphone thì dần dần bé sẽ khép mình vào thế giới riêng và không muốn tiếp xúc với bất kỳ ai, thậm chí là tự kỷ.
Để hạn chế tình trạng này, khuyên ba mẹ nên kiểm soát những chương trình con xem và hãy khuyến khích chỉ nên cho con xem những gì mang tính giáo dục. Song song đó, để biến những gì con xem trên internet thành những kiến thức bổ ích thì ba mẹ hãy lồng ghép vào đó các hoạt động thú vị. Ví dụ như cho bé xem các bài hát chủ đề con vật, ba mẹ có thể tìm hình ảnh thực tế cho bé xem hoặc dẫn con đến sở thích,…. Các hoạt động như vậy vừa có tác dụng kích thích trí tuệ, vừa giúp ba mẹ hiểu được vai trò chọn lọc thông tin khi cho con giải trí.
Dạy bé theo sự tò mò của con
Một trong các cách dạy trẻ 1 tuổi trở nên thông minh đó là để ý xem bé đang tò mò những gì. Các em nhỏ, đặc biệt là bé từ 1 tuổi trở lên đã bắt đầu có sự tò mò khá cao. Do đó, nếu không được định hướng từ đầu thì trẻ sẽ khó khăn trong việc phát triển kỹ năng khám phá của bản thân. Thông thường, các con sẽ đặt ra những câu hỏi tại sao và ngay cả người lớn cũng sẽ gặp khó khăn trong việc giải đáp những câu hỏi đó. Vì thế, điều cần làm lúc này là ba mẹ hãy ngồi lại, cùng bé tìm hiểu và giải quyết các thắc mắc. Điều này sẽ giúp kích thích khả năng tìm tòi, khám phá của các bé hơn.
Các hoạt động thú vị ba mẹ có thể dùng để dạy trẻ 1 tuổi
Cho bé ra ngoài chơi
Để dạy trẻ 1 tuổi thành công thì phụ huynh nên tạo điều kiện cho bé khám phá thế giới xung quanh, nơi mình sinh sống. Hãy đặt các câu hỏi để khơi gợi bé tự miêu tả các địa điểm, khung cảnh, con vật,… xung quanh. bên cạnh đó, ba mẹ cũng nên dạy cho bé biết thêm các kiến thức mới mẻ hơn ví dụ như: siêu thị có gì? Khu vui chơi dành cho ai? Sở thú có những con gì?,……và mỗi khi đi ngang qua hãy hỏi lại để xem bé còn nhớ không nhé.
Cho trẻ tiếp xúc với đồ vật
Giai đoạn 1 tuổi cũng là lúc bé bắt đầu học hỏi dựa trên các giác quan của mình. Vì vậy, ba mẹ có thể rủ bé trang trí phòng ngủ bằng giấy dán tường, cải tạo góc học tập,… Các hoạt động này không chỉ kích thích khả năng tưởng tượng mà còn tạo điều kiện để trẻ tiếp xúc với nhiều món đồ hơn.
Chơi tìm kiếm đồ vật
Trẻ nhỏ sẽ không bao giờ chán việc khám phá về mọi thứ xung quanh và luôn hào hứng khi được tìm kiếm đồ vật. Do đó, với những em bé từ 1 tuổi trở lên và đã biết nói, ba mẹ có thể chơi trò tìm kiếm đồ vật bằng cách đố bé chỉ ra món đồ có màu đỏ, kể tên các vật dụng hay hình vuông trong nhà,… Đôi khi, ba mẹ cũng có thể giả vờ không tìm thấy đồ vật như mũ, bình nước, ly uống nước…và nhờ bé giúp xem bé có tìm đúng không nhé!
Qua bài viết này, chúng ta có thể thấy việc áp dụng các cách dạy trẻ 1 tuổi biết nghe lời và thông minh thật không phải điều dễ dàng và có hiệu quả liền trong ngày một ngày hai. Tuy nhiên, với những kinh nghiệm đã chia sẻ trên đây thì Luật Trẻ Em Thủ Đô hy vọng phần nào cung cấp được những thông tin bổ ích để ba mẹ có thể biết được đâu là phương pháp dạy con đúng cách.