Dạy Bé Cách Phát Âm Tiếng Anh Chuẩn Như Người Bản Xứ

Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng khả năng học và tiếp thu ngoại ngữ ở trẻ em tốt hơn người lớn rất nhiều. Bên cạnh đó, học thêm một môn ngoại ngữ mới không chỉ giúp bé có cơ hội phát triển sớm khả năng ngôn ngữ mà còn kích thích phát triển tư duy não bộ. Chính vì thế, nhiều ba mẹ đã cho con theo học tiếng Anh từ rất sớm. và ý thức được tầm quan trọng của việc dạy trẻ cách phát âm tiếng Anh như người bản xứ. Lý do là bởi vì các quy tắc phát âm tiếng anh cực kỳ quan trọng và tạo nền tảng giao tiếp ngoại ngữ tốt hơn sau này.

Tầm quan trọng của việc dạy phát âm trong tiếng Anh cho trẻ em

Quy tắc phát âm tiếng anh chuẩn là kiến thức mà bé cần nắm vững ngay từ khi bắt đầu. Đây đồng thời là yếu tố quan trọng để giúp các bé có thể phát triển kỹ năng -nghe, nói một cách bài bản và linh hoạt. Không chỉ vậy, các phát âm trong tiếng anh chuẩn sẽ còn là tiền đề quan trọng cho việc trẻ tự tin giao tiếp lưu loát và tự nhiên như người bản xứ sau này.

Bên cạnh đó, nhờ học các cách phát âm trong tiếng Anh chuẩn ngay từ đầu, các bé cũng sẽ tránh được các lỗi phát âm về sau. Lý do là vì một khi bé đã quen với việc nói hay phát âm sai sẽ rất khó sửa. Đây đồng thời là tình trạng chung của rất nhiều học sinh hiện nay khi tiếp xúc với môn tiếng Anh. Do đó, dạy trẻ các quy tắc phát âm trong tiếng anh chuẩn ngay từ đầu hầu như là yếu tố bắt buộc nếu ba mẹ muốn bé yêu nhà mình phát triển khả năng học ngoại ngữ một cách tốt nhất.

Cách phát âm các từ tiếng anh cho bé

Khác với người lớn chúng ta, quá trình bé học và nhớ quy tắc phiên âm tiếng anh thật chuẩn cần có thời gian cũng như lộ trình cụ thể. Trong đó, yếu tố quan trọng hàng đầu là phụ huynh phải biết cách tạo môi trường để bé có thể tiếp xúc với tiếng Anh càng nhiều càng tốt. Nhờ đó, ba mẹ cũng có thể giúp trẻ nói chuyện một cách tự nhiên và trôi chảy ngay cả khi ở nhà. Trong đó, những cách phát âm các âm trong tiếng anh mà phụ huynh có thể áp dụng cho bé phải kể đến như:

Luyện theo giọng nói của người mà bé thích

Trẻ nhỏ thường có thói quen bắt chước người lớn, nhất là những gì bé đã nghe và thấy nếu cảm thấy thích thú. Chính vì thế, thay vì dạy trẻ nguyên tắc phát âm tiếng anh bằng những bài học nhàm chán thì ba mẹ nên cho bé nghe và luyện theo giọng nói của những nhân vật hoạt hình, diễn viên, ca sĩ,… mà bé yêu thích.

Một lưu ý cho ba mẹ đó là không nhất thiết phải dạy cách phát âm tiếng anh một cách máy móc và bắt bé tập luyện quá nhiều mà thay vào đó là hướng cho trẻ tập nói những câu tiếng Anh ngắn gọn, thú vị hoặc là câu nói cửa miệng vui tai được lặp lại của nhân vật mà bé thích. Dần dần, ba mẹ sẽ ngạc nhiên vì cách đọc phát âm tiếng anh của con cải thiện rất nhiều đấy!

Cho bé nghe tiếng Anh càng nhiều càng tốt

Cũng tương tự như khi người lớn học ngoại ngữ, cách để phát âm tiếng anh chuẩn  là ba mẹ cần tạo cho trẻ môi trường tiếp xúc với môn ngoại ngữ này càng nhiều càng tốt. Phụ huynh có thể tranh thủ thời gian con vui chơi và kết hợp mở những chương trình thiếu nhi, bài hát tiếng Anh hoặc những đoạn video ngắn với nội dung phù hợp với lứa tuổi của bé trên Youtube. Chắc chắn đây sẽ là mẹo phát âm tiếng anh góp phần không nhỏ vào khả năng phát âm tiếng Anh của bé sau này.

Một cách để dạy trẻ quy tắc phát âm trong tiếng Anh chuẩn vô cùng hiệu quả đó là cho bé học qua phim hoạt hình, xem các chương trình thực tế bằng tiếng Anh dành cho thiếu nhi. Song song đó, ba mẹ có thể cùng bé nghe và cùng nhau lặp lại những gì đã được nghe. Theo cách này, dần dần sẽ giúp trẻ phát âm cũng như giao tiếp một cách tự nhiên nhất, thậm chí giống như ba mẹ đang cho trẻ sống trong môi trường có người bản xứ vậy.

Dạy trẻ phát âm thông qua phiên âm trong tiếng anh IPA

Một trong những yếu tố cực kỳ quan trọng khi cho bé học phát âm tiếng Anh là phải nắm vững cách phát âm các âm trong tiếng anh với IPA. Ngay từ khi bé bắt đầu làm quen với bảng chữ cái, ba mẹ hãy kết hợp với việc hướng dẫn để bé nhớ luôn 44 phiên âm IPA và quy tắc phát âm từng từ. Đây chính là yếu tố quan trọng và là hành trang vững chắc xuyên suốt quá trình học tiếng Anh của trẻ sau này. Nó không chỉ giúp bé phân biệt mà còn dạy bé nhớ cách phát âm chính xác của từng từ. Vậy nên, nếu ba mẹ muốn dạy trẻ các quy tắc phát âm tiếng anh chuẩn thì đừng bỏ qua bảng phiên âm IPA nhé!

Quy tắc IPA giúp cung cấp một ký hiệu độc nhất cho mỗi đoạn âm để tránh các âm đơn được viết bằng cách kết hợp 2 mẫu tự khác nhau; tránh trường hợp có 2 cách đọc với cùng 1 cách viết. Theo nguyên tắc này, mỗi mẫu tự sẽ chỉ có duy nhất 1 cách đọc mà không bị phụ thuộc vào vị trí của nó trong từ. Vì thế hệ thống IPA đòi hỏi rất nhiều mẫu tự khác nhau.

Cấu tạo IPA

IPA gồm 44 âm, nguyên âm ở trên, phụ âm ở dưới. Nguyên âm sẽ gồm 20 âm chia thành 2 phần là: nguyên âm đối ở bên phải và nguyên âm đơn ở bên trái. Mỗi nguyên âm đơn lại được xếp theo cặp cùng với độ mở rộng lớn dần từ trên xuống. Phụ âm được xếp theo cặp âm mờ là phụ âm không rung và phụ âm rung sẽ được in đậm

Cách đọc bảng phiên âm IPA

Ba mẹ nên dạy bé học từng âm một thật kỹ, sau đó mới nắm các quy tắc phát âm tiếng anh một cách khoa học và cụ thể nhất. Khi mới học, ba mẹ không nên so sánh các âm giống nhau liền, vì rất dễ gây nhầm lẫn. Sau khi cho bé đọc và nắm kỹ các âm lẻ thì mới bắt đầu các âm ở các vị trí khác nhau như: đầu, cuối, giữa từ. Nếu có thời gian, ba mẹ có thể tìm thêm bạn bè để cùng trẻ luyện tập, học nhóm, học theo cặp,.. để cùng giúp nhau tiến bộ hơn.

Bảng quy tắc phát âm tiếng anh 

Sau khi đã nắm được bảng phát âm tiếng Anh, thì bước tiếp theo là giới thiệu cho trẻ tổng hợp quy tắc phát âm tiếng Anh. Dưới đây là tổng hợp các quy tắc phát âm tiếng anh bé cần phải nhớ:

Quy tắc phát âm tiếng Anh đuôi e/es/ed

*Cách phát âm đuôi “ed”:

• Đuôi /ed/ được phát âm là /t/: áp dụng đối với động từ có phát âm kết thúc là các âm /s/, /f/, /p/, /ʃ/, /tʃ/, /k/ và các động từ có từ phát âm cuối là “s”.
• Đuôi /ed/ phát âm là /id/: áp dụng đối với động từ có phát âm kết thúc là /t/ hoặc /d/.
• Đuôi /ed/ được phát âm là /d/ áp dụng với những trường hợp còn lại.

*Cách phát âm đuôi “s/es”

Đọc đuôi “s” là /s/:

• Với danh từ số nhiều có âm cuối của danh từ số ít là âm câm /f/, /k/, /p/, /t/
• Động từ ngôi thứ 3 số ít trong thì hiện tại đơn, nếu âm cuối của động từ nguyên mẫu là âm câm.
• Sở hữu cách: khi âm cuối của sở hữu chủ là các âm câm.

Đọc đuôi “s” là /iz/::

• Danh từ số nhiều: áp dụng nếu âm cuối của danh từ số ít là các âm sau: /s/, /z/, /ʃ/, /tʃ/, /ʒ/, /ʤ/.
• Động từ ngôi thứ 3 số ít trong thì hiện tại đơn: áp dụng khi âm cuối của động từ nguyên mẫu là 1 trong các âm: /s/, /z/, /ʃ/, /tʃ/, /ʒ/, /ʤ/.
• Sở hữu cách: khi âm cuối sở hữu chủ là các âm: /s/, /z/, /ʃ/, /tʃ/, /ʒ/, /ʤ/.

Đọc đuôi “s” là /z/:

• Danh từ số nhiều: áp dụng khi âm cuối của danh từ số ít là âm hữu thanh.
• Động từ ngôi thứ 3 số ít thì hiện tại đơn: áp dụng khi âm cuối của động từ nguyên mẫu là hữu thanh.
• Sở hữu cách: khi âm cuối của sở hữu chủ là âm hữu thanh.

Quy tắc nhấn trọng âm

• Quy tắc 1: phần lớn động từ, giới từ có 2 âm tiết có trọng âm rơi vào âm tiết thứ 2.
• Quy tắc 2: hầu hết danh từ, tính từ có 2 âm tiết có trọng âm rơi vào âm tiết thứ nhất.
• Quy tắc 3: những từ có 3 âm tiết trở lên, trọng âm rơi vào âm tiết thứ 3 tính từ cuối lên.
• Quy tắc 4: các từ kết thúc bằng đuôi gồm: ic, ish, ical, sion, tion, ance, ence, idle, ious, iar, ience, id, eous, ian, ity thì thì trọng âm nhấn vào âm tiết ngay trước nó.
• Quy tắc 5: các từ có hậu tố gồm: ee, eer, ese, ique, esque, ain trọng âm sẽ rơi vào chính âm tiết đó.
• Quy tắc 6: từ có hậu tố gồm: ment, ship, ness, er/or, hood, ing, en, ful, able, ous, less có trọng âm chính của từ không đổi.
• Quy tắc 7: các từ kết thúc bằng: graphy, ate, gy, cy, ity, phy, al thì trọng âm rơi vào âm tiết thứ 3 từ dưới lên.
• Quy tắc 8: danh từ ghép thì trọng âm sẽ rơi vào âm tiết thứ nhất.
• Quy tắc 9: tính từ ghép thì trọng âm rơi vào từ thứ 2.

Tuy nhiên, quy tắc nhấn trọng âm vẫn có ngoại lệ. Để thực hành, ba mẹ nên cho bé luyện tập thật nhiều để tạo thành phản xạ tự nhiên của bản thân.

Quy tắc nối âm

Phụ âm đứng trước nguyên âm:

Nếu 1 phụ âm đứng trước 1 nguyên âm thì đọc nối phụ âm với nguyên âm. Cần chú ý 1 phụ âm gió đứng trước nguyên âm thì trước khi nối âm bạn cần chuyển phụ âm không gió tương tự.

Nguyên âm đứng trước nguyên âm:

Với nguyên tắc này, ba mẹ hướng dẫn cho bé nhớ cần thêm 1 phụ âm vào giữa 2 nguyên âm để nối. Có 2 nguyên tắc thêm phụ âm cơ bản không được quên đó là: nguyên âm tròn môi thì cần thêm “w” vào giữa; nguyên âm dài môi thì cần thêm phụ âm “y” vào giữa.

Phụ âm trước phụ âm:

• Nếu có 2 hay nhiều hơn phụ âm cùng nhóm đứng gần nhau thì chỉ đọc 1 phụ âm.
• Chữ U hoặc Y đứng sau chữ T sẽ phát âm là /ch/.
• Chữ U hoặc Y đứng sau chữ D thì phát âm là /dj/.
• Phụ âm T nằm giữa 2 nguyên âm và không phải trọng âm đọc là /d/.

Dạy trẻ phát âm theo từng câu nói trong tiếng Anh

Mặc dù trong tiếng Việt ngữ điệu không phải là yếu tố quyết định thì trong tiếng Anh ngữ điệu lại là một trong những yếu tố quan trọng trong giao tiếp. Chính vì vậy, khi luyện phát âm tiếng Anh cho bé ở nhà, ba mẹ cần chú ý nội dung này.

Ngữ điệu (Intonation): thể hiện qua cách điều khiển giọng nói của chúng ta lên – xuống để biểu thị cảm xúc hoặc thể hiện một ý nghĩa nhất định của câu nói. Đối với các câu hỏi yes/no (có/không), câu hỏi đuôi, thì bé nên chú ý nên lên giọng ở cuối câu để thể hiện được rõ hơn ý đồ của câu nói.

Trọng âm (Syllable stress): cũng là một phần quan trọng và không thể thiếu trong dạy phát âm tiếng Anh cho trẻ em. Ba mẹ nên dùng các hình thức khác nhau để dạy bé học cách đếm số lượng âm tiết trong một từ. Hoặc ba mẹ cũng có thể cho bé vỗ tay để đếm âm tiết cũng như đếm số lượng âm tiết đơn giản trên ngón tay, đồ chơi, dụng cụ học tập,…

Nguyên âm (vowel length): ba mẹ có thể dạy độ dài nguyên âm bằng các phương pháp thú vị như vỗ tay để đếm độ dài của các nguyên âm có trong từ hoặc hát một nốt nhạc để thể hiện hết độ dài của nguyên âm. Các bài hát nguyên âm đồng thời là một công cụ tuyệt vời dùng để dạy phát âm tiếng Anh cho bé giúp các con học đọc cách xác định độ dài chính xác một nguyên âm.

Điều quan trọng hơn cả là phương pháp dạy cách phát âm tiếng Anh cho bé cần kết hợp với nhiều hoạt động mới mẻ, sáng tạo, gắn kết và lặp đi lặp lại để bé yêu có thể phát âm cũng như nhanh chóng ghi nhớ được âm thanh.

Ghi âm lại giọng của bé, cho nghe lại và sửa lỗi sai

Đây cũng là một hoạt động cần thiết để dạy bé cách phát âm tiếng Anh chuẩn. Bởi vì, kể cả khi bé thuộc làu quy tắc phát âm tiếng anh (bản tiếng việt) nhưng chỉ đọc mà không nghe lại những gì bản thân nói ra thì sẽ khó lòng nhận ra các lỗi sai khi giao tiếp mà bé hay mắc phải. Việc ghi âm và phát lại còn giúp cả ba mẹ và bé dễ dàng phân tích, nhận ra một cách dễ dàng những lỗi phát âm. Nhờ đó có thể cải thiện khả năng phát âm của bé.

Cuối cùng, để nâng cao sự tự tin khi giao tiếp và cả việc thực hành những gì đã được học, ba mẹ nên tạo điều kiện cho bé có cơ hội giao tiếp với người nước ngoài. Đó có thể là những buổi đi chơi công viên, sinh hoạt ngoại khóa,… có người nước ngoài. Tất cả sẽ giúp bé yêu có cơ hội được va chạm, tiếp xúc với thực tế, làm quen và dần dần cải thiện khả năng giao tiếp, phản xạ một cách hiệu quả nhất.

Ngoài ra, hiện tại trên Luật Trẻ Em Thủ Đô có nhiều khóa học tiếng Anh online cùng giáo viên người bản xứ sẽ tạo ra một môi trường cho bé sẵn sàng tiếp cận và phản xạ với ngôn ngữ thứ 2 một cách tự nhiên nhất.

Với những cách phát âm tiếng Anh chuẩn như người bản xứ mà Luật Trẻ Em Thủ Đô gợi ý ở trên, hy vọng rằng quý phụ huynh sẽ tiết kiệm được thời gian và công sức trong việc dạy con học tiếng Anh cũng như tìm kiếm phương pháp học phù hợp cho các bé tại nhà. Thực tế, đồng hành cùng bé khi học ngoại ngữ giao tiếp không phải là việc quá khó khăn mà chỉ cần sự kiên nhẫn, lựa chọn phương pháp đúng đắn thì nhất định sẽ thành công.