Bé không nhớ mặt chữ luôn là vấn đề khiến các bậc phụ huynh đau đầu, nhất là những ông bố bà mẹ có con trong độ tuổi từ 5 – 7 tuổi. Vậy làm sao để bé nhớ mặt chữ? Những cách dạy trẻ nhớ mặt chữ vừa hiệu quả vừa tiết kiệm thời gian? Có những phương pháp nào cải thiện tình trạng bé vào lớp 1 chưa thuộc bảng chữ cái hay không? Hãy cùng Luật Trẻ Em Thủ Đô tham khảo trong bài viết sau!
Mục Lục Bài Viết
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng bé không nhớ mặt chữ
Bé 5 tuổi chưa thuộc bảng chữ cái hay bé không nhớ chữ số là chuyện bình thường và không đáng lo ngại vì các con còn đang học mẫu giáo. Tuy nhiên, bé 6 tuổi chưa thuộc bảng chữ cái là cả một vấn đề vì lúc này các con đã lên lớp 1, việc học thuộc và nhận mặt chữ là bắt buộc và nó là tiền đề quan trọng cho việc ghép vần. Có rất nhiều nguyên nhân khiến trẻ không nhớ bảng chữ cái mặc dù đã được ba mẹ chỉ dạy mỗi ngày, có thể kể đến như:
Trẻ tiếp thu chậm
Thực tế không phải đứa trẻ nào cũng có thể học tập hiệu quả mặc dù chúng đều được áp dụng các phương pháp dạy và học giống nhau. Tùy thuộc vào nhiều yếu tố như bẩm sinh (di truyền, chỉ số IQ,..), do môi trường sống,… nên sẽ bên cạnh những bé tiếp thu nhanh sẽ có những bé tiếp thu chậm hơn. Điều này hoàn toàn bình thường và ba mẹ không cần phải quá lo lắng vì vẫn sẽ có rất nhiều cách “cần cù bù thông minh” giúp cải thiện vấn đề bé không nhớ mặt chữ.
Không có khả năng tập trung
Trẻ con vốn rất hiếu động. Điều này thể hiện qua việc lúc mẹ dạy bé học chữ thì con khó ngồi yên một chỗ, không để ý đến các chữ cái mà chỉ chú tâm vào việc khác như nói chuyện riêng, nghịch phá,… Hoặc cũng có thể là trẻ có tập trung học nhưng thời gian tập trung là quá ít để có thể tiếp thu được kiến thức.
Học tập chưa đúng cách
Có không ít ba mẹ luôn mong muốn con trở thành “thần đồng”, đạt nhiều thành tích cao trong học tập dẫn đến việc đầu tư quá nhiều vào chuyện học tập của con. Xuất phát điểm của tình trạng ép con học từ sáng đến tối là từ suy nghĩ tích cực của ba mẹ là muốn cho con được thuộc bảng chữ cái nhanh hơn. Tuy nhiên, trong mắt con trẻ thì đây lại là cách ép buộc con học, lấy đi cả khoảng thời gian vui chơi của con. Đây cũng là lý do vô tình làm cho các bé cảm thấy áp lực ngay từ khi còn quá nhỏ.
Trở ngại tâm lý
Trẻ vào lớp 1 cũng là lúc bắt buộc con phải học và nhớ mặt chữ để ghép vần. Tuy nhiên, đây lại là giai đoạn thay đổi về môi trường học tập từ mẫu giáo lên bậc Tiểu học, dần xa vòng tay ba mẹ và tiếp xúc với bạn bè, thầy cô, trường lớp mới. Do đó, bé cũng có thể bị sợ hãi, lo âu từ đó dẫn đến hiện tượng mất tập trung trong học tập và hậu quả là bé không thể nhớ được mặt chữ.
Những phương pháp giúp cải thiện tình trạng bé không nhớ mặt chữ
Cách dạy trẻ nhớ mặt chữ hữu hiệu nhất là ba mẹ cần chuẩn bị cho mình sự kiên nhẫn, nhẹ nhàng. Đặc biệt là không nên tạo áp lực cho con và phải có một lộ trình, phương pháp cụ thể và phù hợp với bé. Sau đây là một số phương pháp giúp ba mẹ dạy bé nhớ mặt chữ tại nhà:
Trang bị bảng chữ cái tại nhà
Cách giúp trẻ nhớ mặt chữ đầu tiên là ba mẹ nên chuẩn bị cho trẻ một bảng chữ cái ngay tại nhà, nên treo ở góc học tập hoặc bất cứ chỗ nào phù hợp và vừa tầm mắt của trẻ. Việc treo ở những nơi dễ nhìn vừa giúp bé dễ dàng quan sát, vừa giúp bé có thể học mọi lúc mọi nơi. Để thu hút và tạo động lực cho bé, ba mẹ nên chọn mua những bảng chữ cái có các hình thù ngộ nghĩnh và màu sắc bắt mắt.
Hiện nay, trên thị trường còn có rất nhiều bảng chữ cái dạng điện tử có phát âm từng chữ cái khi bé nhấn vào chữ cái đó. Ba mẹ có thể trang bị cho bé một bảng chữ cái dạng này. Với sự tò mò, hiếu động và thích khám phá ở lứa tuổi này, chắc chắn bé sẽ thích chạm tay vào để bảng chữ cái phát ra âm thanh. Đây không chỉ là cách để bé tự học và tự ghi nhớ các mặt chữ mà còn là một phương pháp “chơi mà học” vô cùng hiệu quả.
Luyện nhớ chữ kết hợp cùng đồ vật
Thông thường bé sẽ bị thu hút và có khả năng ghi nhớ tên đồ vật dễ hơn là nhớ mặt chữ. Theo đó, ba mẹ hãy mua những món đồ chơi có màu sắc khác nhau hoặc thẻ học thông minh (flashcards) để tăng khả năng tập trung của bé khi học chữ. Ví dụ như học chữ “a”, ba mẹ hãy cho bé cầm quả na. Học chữ “ô”, mẹ cho bé xem hình cái ô,…
Luôn chỉ vào chữ mỗi khi đọc
Khi dạy bé học chữ cái, ba mẹ hãy luôn dùng tay hoặc bút chỉ, thước kẻ và chỉ vào các mặt chữ. Điều này giúp trẻ dễ dàng tập trung hơn, bắt kịp với kiến thức và từ đó có thể ghi nhớ mặt chữ tốt hơn.
Vừa học vừa thực hành
Trong quá trình dạy bé nhận biết mặt chữ, khi dạy bé chữ cái nào, phụ huynh hãy cho trẻ thực hành đọc luôn để bé có thể nhớ chữ đó được lâu hơn. Đồng thời, khi học ba mẹ cũng có thể giúp bé ghi nhớ bằng cảnh liên tưởng chữ cái giống với các đồ vật hàng ngày mà bé tiếp xúc. Ví dụ như chữ “o” có hình dạng giống quả trứng gà, chữ v giống hình 2 ngón tay con khi tạo dáng chụp hình,…
Trò chơi với chữ cái
Trẻ con luôn thích vui chơi hơn là học tập, do vậy ba mẹ có thể kết hợp giữa việc học chữ với các trò chơi vui nhộn để bé tập trung và tiếp thu tốt hơn. Ví dụ như trò chơi tô màu chữ cái, trò chơi tìm hình ảnh chữ cái có trong bức tranh,…Đây cũng là cách giúp trẻ nhớ mặt chữ hiệu quả mà ba mẹ nên biết.
Tập đọc bất kỳ nơi đâu
Không phải chỉ ngồi vào bàn học ở nhà mới dạy bé nhớ mặt chữ mà phụ huynh nên linh động mọi lúc mọi nơi như. Ví dụ như ra ngoài gặp các chữ cái có trên biển quảng cáo, biển báo giao thông, chai sữa,… mẹ hãy đố bé tìm ra chữ cái có trên đó và đừng quên cho bé một phần thưởng khi con trả lời đúng nhé!
Học để ghi nhớ, không học vẹt
Thực tế cho thấy việc học vẹt khi ghi nhớ chữ cái không chỉ làm bé không nhớ được mặt chữ mà còn ảnh hưởng rất lớn đến tư duy và mạch suy nghĩ của trẻ. Chính vì vậy, thay vì chỉ hướng dẫn cho bé đọc xuôi, ba mẹ hãy hướng dẫn bé đọc ngược lại thứ tự chữ cái. Sau đó nâng độ khó lên bằng việc chỉ vào một chữ cái bất kỳ và kiểm tra xem bé đã thực sự nhớ chữ cái đó hay chưa.
Dành thời gian để trò chuyện, thấu hiểu con hơn
Phương pháp học tập thật sự rất quan trọng, nhất là đối với việc ghi nhớ kiến thức ở trẻ nhỏ. Hơn thế nữa, mỗi đứa trẻ đều có điểm mạnh và điểm yếu khác nhau nên việc trò chuyện để thấu hiểu những suy nghĩ, mong muốn của con sẽ giúp phụ huynh tìm ra được phương pháp dạy và học tốt nhất cũng giúp như cách dạy trẻ nhớ mặt chữ hiệu quả hơn
Những sai lầm phụ huynh thường mắc phải khi dạy bé học nhớ chữ cái
Ngoài những kinh nghiệm trong cách dạy bé học chữ cái đã nêu ở trên, ba mẹ cũng nên tránh một số lỗi thường gặp như sau:
Sử dụng quá nhiều bảng chữ cái mẫu
Đây là điều đầu tiên ba mẹ cần lưu ý. Khi mới “chập chững” tập dạy bé học chữ cái tại nhà, rất nhiều ba mẹ nghĩ rằng treo càng nhiều bảng chữ cái mẫu trong nhà với hình ảnh thì sẽ giúp trẻ dễ học hơn. Song, đây lại là cách làm không hiệu quả vì trên thực tế, các bảng này không giúp trẻ học thêm được nhiều chữ cái hơn mà chỉ giúp bé nhớ được lâu hơn những chữ cái đã học. Chính vì thế, ba mẹ không nên quá chú trọng vào việc treo đầy nhà những bảng chữ cái này mà chỉ cần 1- 2 cái là đủ.
Cách dạy nhàm chán
Khi ba mẹ sử dụng các công cụ dạy học hoặc phương pháp dạy quá nhàm chán thì không những khiến bé mất đi sự hứng thú mà ngay cả bản thân ba mẹ cũng không có động lực và kiên nhẫn để tiếp tục dạy. Thay vào đó, ba mẹ hãy cố gắng đa dạng hóa các giáo cụ trực quan hoặc kết hợp các bài hát để giúp trẻ cảm thấy buổi học thú vị hơn như: tập hát bài “ABC Song – bảng chữ cái tiếng Việt”, “bài hát bảng chữ cái Việt Nam”, “ABC New Song”,…
Kỳ vọng quá nhiều vào con
Rất nhiều bậc phụ huynh thường mắc phải sai lầm này. Mong đợi trẻ biết nhiều hơn những gì được học viết tỏ ra sốt ruột khi con chưa làm được sẽ khiến buổi học trở nên căng thẳng, ba mẹ mất kiên nhẫn và bé trở nên sợ hãi mỗi khi ngồi vào bàn học. Vì vậy, việc thúc ép trẻ khi con chưa thực sự sẵn sàng là điều ba mẹ tuyệt đối nên tránh.
Ngoài ra, phụ huynh chúng ta cũng không nên tập dạy bé viết chữ quá sớm. Thông thường, khi học mẫu giáo thì các bé sẽ được luyện tập viết các nét cơ bản trước để rèn luyện cơ tay cũng như học cách cầm bút đúng. Để có thể viết nhuần nhuyễn và đúng kỹ thuật hơn, trẻ sẽ mất thêm một khoảng thời gian khá dài tại chương trình học lớp 1. Do đó, ngoài việc dạy bé nhớ mặt chữ và học thuộc bảng chữ cái, ba mẹ đừng nên ép bé tập viết thêm, hãy để thời gian từ từ để con rèn luyện.
Bài viết trên là nguyên nhân và cách khắc phục tình trạng bé không nhớ mặt chữ. Hy vọng từ những kinh nghiệm bổ ích trên sẽ phần nào giúp các bậc phụ huynh trong việc hỗ trợ các bé nâng cao thành tích học tập. Chúc ba mẹ thành công!