Ba mẹ có biết rằng việc dạy bé vào lớp 1 hay nói cách khác là chuẩn bị tâm thế cho con vào lớp 1 là điều vô cùng quan trọng. Bởi đối với các bé, đây không đơn giản chỉ là ở lớp mầm non lên lớp 1 mà còn là bước chuyển mang tính dấu mốc khi các con đã quen với nhiệm vụ ăn và chơi nay phải chuyển sang môi trường mới lạ với hoạt động chính là học tập. Vậy các bậc phụ huynh nên dạy bé vào lớp 1 như thế nào cho hiệu quả? Hãy tham khảo ngay bài viết dưới đây của Luật Trẻ Em Thủ Đô để có câu trả lời nhé!
Mục Lục Bài Viết
Tầm quan trọng của việc dạy trẻ chuẩn bị vào lớp 1
Trước khi tìm hiểu những điều cần phải làm để chuẩn bị tâm thế dạy trẻ lớp 1, ba mẹ cần nắm được tại sao việc dạy bé vào lớp 1 lại đặc biệt quan trọng như vậy.
Thứ nhất, dạy bé lớp 1 nói chung được xem là nền tảng giáo dục đầu tiên cho chặng đường 12 năm cắp sách đến trường của các bạn nhỏ. Vì vậy, bất cứ ba mẹ nào cũng sẽ muốn con mình có một khởi đầu thật suôn sẻ và vững chắc. Trong khi đó, các con lại phải đối mặt với rất nhiều sự mới mẻ khi thay đổi môi trường học tập, sinh hoạt từ mầm non lên tiểu học. Điều này rất dễ khiến trẻ hoang mang, thậm chí là sợ hãi việc đi học.
Cụ thể, có rất nhiều sự khác biệt khi thay đổi môi trường học tập giữa giáo dục mầm non và giáo dục tiểu học cơ bản có thể kể đến như:
- Thời gian học tập, sinh hoạt thay đổi
- Bắt buộc phải học tập nghiêm túc, tập trung, có nề nếp
- Áp lực khi học tập và việc phải tuân thủ những quy định, kỷ luật mới ở trường, lớp
- Các con phải học cách tự chăm sóc bản thân khi không có các cô bảo mẫu như hồi còn học mẫu giáo
Thứ 2, nếu để ý ba mẹ sẽ thấy trong giai đoạn từ 5 – 6 tuổi, trẻ bắt đầu có những hình thành về cái tôi cá nhân, do đó dễ hình thành xu hướng gặp khó khăn khi hòa đồng với bạn bè, hoặc cáu gắt vô cớ,… Hoặc cũng có trường hợp khi gặp những thay đổi mới về môi trường xung quanh có thể khiến trẻ trở nên tự ti, nhút nhát, không dám chơi với các bạn, sợ phát biểu,… những điều này cực kỳ không tốt và có thể ảnh hưởng đến kết quả học tập của bé. Về tâm lý, bé dần sợ đi học, sợ trường lớp,… Chính vì vậy, các bậc phụ huynh rất cần phải chuẩn bị những cách dạy con vào lớp 1 đúng đắn và phù hợp để giúp bé vượt qua cơn “khủng hoảng” đầu đời này.
Kinh nghiệm dạy bé chuẩn bị vào lớp 1
Khi bé học mẫu giáo, hoạt động chính của các con chỉ xoay quanh các hoạt động vui chơi, vừa học vừa chơi hết sức nhẹ nhàng và không áp lực. Tuy nhiên, khi bước vào bậc Tiểu học thì từ chương trình học đến môi trường, giờ giấc đều thay đổi và đòi hỏi các bé phải thích nghi. Để dạy bé mới vào lớp 1 một cách thuận lợi nhất, ba mẹ hãy tham khảo những đồ dùng cần phải chuẩn bị sau đây:
Chuẩn bị dụng cụ học tập
Sách giáo khoa
Sách giáo khoa chính là đồ dùng quan trọng nhất mà các ba mẹ cần chuẩn bị đầu tiên cho bé nhà mình. Trước hết, ba mẹ cần phải mua một bộ sách giáo khoa bao gồm đầy đủ các môn học của chương trình lớp 1, kể cả tập 1 và tập 2 để bé có thể sử dụng suốt một năm học. Đặc biệt, phụ huynh cũng nên lưu ý mua những cuốn sách tái bản mới nhất để tránh trường hợp bé học phải sách cũ.
Bên cạnh đó, ba mẹ cũng nên chọn những cửa hàng uy tín để có được một bộ sách chất lượng. Nếu không việc học của bé ảnh hưởng ít nhiều bởi sách nhái sẽ cho màu in không đẹp và có khi kiến thức bị sai lệch. Hiện nay, có rất nhiều trường học nhận mua sách giáo khoa cho bé, vì thể phụ huynh có thể tham khảo để đăng ký mua tại trường, vừa có giá cả phù hợp vừa không sợ mua thiếu hay thừa sách giáo khoa.
Vở ô ly
Bên cạnh sách giáo khoa thì vở kẻ ô li cũng là một đồ dùng học tập kèm theo không thể thiếu của các bé lớp 1. Mẹ hãy lưu ý mua các loại vở ô li có chất liệu giấy tốt, dòng kẻ in rõ ràng để lần đầu bé tập viết được dễ dàng hơn. Ngoài ra, một lưu ý nữa là vở ô ly cho bé nên có độ trắng vừa phải để tránh trường hợp bé bị lóa mắt khi tập viết. Các cuốn vở chọn cho bé cũng cần được đóng một cách chắc chắn, bìa dày dặn và bìa có thêm các hình ảnh bắt mắt, ngộ nghĩnh để tạo hứng thú hơn cho bé trong quá trình học.
Cặp sách/balo
Khi ở độ tuổi chập chững bước vào Tiểu học thì bé vẫn đang trong quá trình phát triển thể chất. Do đó, các bậc phụ huynh hãy mua cho trẻ các loại cặp sách hoặc balo đeo sau lưng, các loại ba lô chống gù lưng,… Không nên mua các loại cặp đeo chéo vì nó dễ khiến bé dễ bị lệch vai khi mang theo nhiều sách vở.
Các dụng cụ học tập cần thiết khác
Ngoài sách vở thì cách dạy con chuẩn bị vào lớp 1 đúng đắn là mẹ cần mua đầy đủ các dụng cụ học tập cho bé. Bởi những dụng cụ này hỗ trợ cho các bé rất nhiều trong quá trình học tập, gồm có:
- Bút chì: khi bước vào lớp 1, bút chì là dụng cụ bắt buộc phải có để bé tập viết những nét chữ đầu tiên. Mẹ nên mua các loại bút chì chất lượng, có thể thay ngòi hoặc bé tụ gọt bút chì dễ dàng. Những loại bút chì không quá cứng cũng không quá mềm như 2B, 3B, 4B,… là một lạu chọn hợp lý
- Tẩy (gôm) bút chì: Viết chữ bằng bút chì thì chắc chắn không thể thiếu một cục tẩy đi kèm. Mẹ nên chọn các loại tẩy màu trắng, độ dẻo cao và dễ tẩy. Mua các loại tẩy kém chất lượng không chỉ khó tẩy mà còn làm bẩn vở, nhanh mục nát và rách vở của bé.
- Thước kẻ: vào học lớp 1, các con sẽ được tập vẽ các đường thẳng đơn giản. Vì vậy, mẹ nên chọn các loại thước có độ dài khoảng 20cm, cứng cáp có màu sắc và hình vẽ bắt mắt tạo hứng thú hơn khi bé học. Không nên mua thước quá dài vì vừa không phù hợp với kiến thức lớp 1, vừa khó bảo quản vì bé lớp 1 rất hiếu động, rất dễ làm gãy.
- Hộp bút: trẻ 6 tuổi sẽ chưa thể tự bảo quản đồ dùng học tập nên việc mua một chiếc hộp bút theo sở thích của bé để giúp bé bỏ bút, tẩy, thước kẻ không bị thất lạc.
- Hộp màu: trong chương trình của lớp 1 bé còn được học vẽ và tô màu. Vì vậy, bạn nên mua hộp màu sáp hoặc bút chì màu để bé sử dụng. Tốt nhất các mẹ hãy chọn những nhãn hàng uy tín để đảm bảo an toàn và dễ sử dụng.
Chuẩn bị tâm lý cho bé sắp bước vào lớp 1
Tâm lý chính là yếu tố vô cùng quan trọng mà ba mẹ cần phải chuẩn bị cho bé khi vào lớp 1. Lớp 1 được xem là nền tảng cho chặng đường ngồi trên ghế nhà trường của bé. Vì vậy chắc chắn phụ huynh nào cũng mong con có một khởi đầu suôn sẻ. Tuy nhiên, khi mới thay đổi môi trường từ mẫu giáo lên không phải đứa trẻ nào cũng có đủ tự tin.
Kể cho bé nghe về lớp 1
Lên Tiểu học, để giúp các bạn nhỏ vượt qua những bỡ ngỡ ban đầu thì ba mẹ có thể kể cho bé nghe những điều thú vị về lớp 1 như: bé sẽ có nhiều bạn mới, cô giáo mới, sân trường rộng ra sao, có nhiều vườn hoa đẹp như thế nào,… Song song đó, mẹ có thể cho bé đi cùng để bé tự chọn mua đồ dùng học tập, thử mặc đồng phục mới,… để tạo sự hứng thú và háo hức cho bé trước khi vào lớp 1.
Dẫn bé tham quan trường mới
Nếu có thời gian, ba mẹ hãy dẫn bé dạo 1 vòng quanh trường mới. Điều này sẽ giúp trẻ đỡ bỡ ngỡ trong ngày đi học đầu tiên. Ngoài ra, người lớn cũng không nên hù dọa bé về những điều tiêu cực khi học lớp 1.
Những kỹ năng cần dạy bé chuẩn bị vào lớp 1
Khi bước vào cấp học mới, môi trường học tập và sinh hoạt sẽ thay đổi hoàn toàn so với lúc bé học mẫu giáo. Vì vậy, ngoài những đồ dùng học tập nêu trên, mẹ cần tìm hiểu trước những cách dạy con lớp 1 với những kỹ năng sau:
Tập thói quen cho trẻ thực hiện đúng thời gian biểu
Cụ thể, ba mẹ hãy giúp bé lên lịch trình hằng ngày như giờ thức dậy, mấy giờ ăn sáng? Giờ nghỉ trưa thế nào?… Điều này sẽ giúp bé làm quen và không bị cập rập mỗi sáng. Ngoài ra, đối với những bé học bán trú, mẹ hãy dần tập cho bé cách tự thay quần áo, tự xúc đồ ăn gọn gàng,… Bởi lớp 1 sẽ không có cô bảo mẫu giúp bé ăn như lúc còn học mẫu giáo nữa.
Rèn luyện kỹ năng tập trung
Trong chương trình học của lớp mẫu giáo, thời gian vui chơi khá nhiều nên khi lên lớp 1, chuyển sang ngồi học tập nghiêm túc tại chỗ ngồi đã được phân công thì sẽ rất khó tập trung. Do đó, cách dạy con học lớp 1 ở nhà tốt nhất là các bậc phụ huynh hãy cùng bé tập luyện kỹ năng tập trung bằng cách tập cho bé học là thực hành những hoạt động cần sự kiên nhẫn nhưng không gây quá nhiều áp lực cho bé nư: cùng bé học vẽ, học tô màu, chơi cờ vua, trò chơi tìm điểm khác nhau,..
Trau dồi kỹ năng giao tiếp và sự tự tin trước đám đông
Vào lớp 1, bé nào cũng sẽ phải tiếp xúc với thầy cô và bạn bè mới, học cách giơ tay phát biểu, thảo luận nhóm,… Để tránh trường hợp bé sẽ tỏ ra sợ hãi, thiếu tự tin và không dám giao tiếp với bạn bè và thầy cô thì ba mẹ cần rèn luyện kỹ năng giao tiếp tại nhà sớm bằng cách cho bé tiếp xúc nhiều với nhiều đối tượng khác nhau trong các hoạt động hằng ngày.
Ví dụ khi cho bé đi chợ, mẹ hãy dạy bé cách chủ động hỏi giá người bán hàng như: “cô ơi, bó rau này bao nhiêu tiền ạ?” Với cách này, bé sẽ dần tự tin, chủ động hơn khi giao tiếp. Ngoài ra, ba mẹ cũng cần lắng nghe con nhiều hơn để bé có thể tự tin nói ra được ý kiến của mình.
Bé cần học gì trước khi vào lớp 1?
Đã có rất nhiều cuộc tranh luận xung quanh vấn đề có nên dạy chữ trước cho con không. Theo Luật Trẻ Em Thủ Đô, ba mẹ không nên dạy con đọc quá nhiều kiến thức nhằm thông viết thạo, điều này vô tình gây áp lực cho trẻ quá sớm và hệ lụy khi con bắt đầu học lớp 1.
Tuy nhiên, để bé có một nền tảng vững chắc hơn khi bước vào bậc Tiểu học thì phụ huynh cũng nên tập cho bé những thói quen tốt như: học thuộc bảng chữ cái tiếng Việt, bảng chữ số từ 1- 10, tư thế ngồi học, cách cầm bút đúng cách,…
Về kiến thức, ba mẹ chỉ nên củng cố lại phần kiến thức đã học ở lớp mẫu giáo như:
- Đếm được tối thiểu 10 đồ vật theo thứ tự từ 1- 10.
- Có thể vẽ hình một con người đơn giản.
- Có thể tự cầm bút viết một vài chữ cái hoặc số.
- Biết phân biệt những đồ vật quen thuộc xung quanh và công dụng của chúng (ví dụ muỗng để xúc cơm, bát đựng đồ ăn, chổi quét nhà,…)
- Hiểu và diễn đạt được sự giống nhau và trái ngược nhau (vd: xe ô tô và xe máy đều là phương tiện giao thông, con hươu cao cổ cao to – con kiến thấp và nhỏ)
Sáu năm đầu đời là khoảng thời gian vàng để những ai làm ba làm mẹ đầu tư cho con. Làm ba mẹ thật không hề đơn giản bởi lẽ chúng ta không chỉ yêu thương và phải biết chăm sóc con đúng cách. Vì vậy, để trẻ lớn lên một cách khỏe mạnh, tự tin bước vào ngưỡng cửa đầu tiên của cuộc đời thì ba mẹ đừng bỏ qua những kinh nghiệm dạy bé vào lớp 1 như đã nêu ở trên nhé. Chúc ba mẹ thành công!