Như chúng ta đã biết, việc dạy con ở độ tuổi dậy thì không hề đơn giản. Vậy ba mẹ phải có cách dạy con tuổi 14 như thế nào để bảo đảm cho trẻ nên người mà không cần đòn roi? Hãy dành vài phút để tham khảo bài viết sau của Luật Trẻ Em Thủ Đô nhé!
Mục Lục Bài Viết
Những thay đổi của con khi bước sang tuổi 14
Dưới đây là những biểu hiện thay đổi về cảm xúc của các bé trong tuổi dậy thì mà ba mẹ nên lưu ý:
- Trẻ quan tâm nhiều hơn đến vẻ ngoải của bản thân, kể cả quần áo và đầu tóc,…
- Tập trung vào bản thân mình nhiều hơn. Ngoài ra, bé biết phân vân giữa những kỳ vọng của bản thân nhưng lại thiếu tự tin vào chính mình;
- Buồn rầu và lo âu nhiều hơn;
- Tỏ ra thích thú, thường bị ảnh hưởng nhiều bởi bạn cùng nhóm;
- Thường tỏ ra không nghe lời, đôi khi còn cãi lại hoặc lạnh nhạt với ba mẹ;
- Cảm thấy áp lực và căng thẳng trong học tập;
- Thích những cảm giác mới mẻ, dễ bị rủ rê và lôi kéo;
- Có khả năng suy nghĩ sâu xa và phức tạp hơn;
- Biết bày tỏ cảm xúc cũng như diễn đạt quan điểm cá nhân;
- Phát triển cảm giác và bảo vệ mạnh mẽ những điều bé cho là đúng/sai.
Cách dạy con gái tuổi 14 hiệu quả
Dưới đây là một số cách dạy con ở độ tuổi 14 mà ba mẹ có thể cân nhắc đối với con gái yêu của mình:
Tôn trọng và thể hiện cảm xúc của mình
Con gái mới lớn thường lúc nào cũng có những cảm xúc thất thường và hệ quả là các bé dễ bị cảm xúc chế ngự, thậm chí trở nên mất hết lý trí. Vì thế, các bậc phụ huynh nên dạy con gái mình cách thể hiện thái độ và những cảm xúc của mình. Và khi các bé gái biểu hiện cảm xúc thật sự của mình(trong giới hạn cho phép) thì ba mẹ nên khuyến khích chứ không nên phủ nhận hoặc tìm cách thử thách chúng.
Học cách tự khoan dung với bản thân
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng hầu hết các bé gái vị thành niên dễ dàng xuất hiện cảm giác bi quan khi thất bại. Điều này vô tình dẫn đến tình trạng rơi vào trầm cảm cao hơn.
Để ngăn chặn điều này, theo các chuyên gia thì ba mẹ nên dạy trẻ cách đối mặt với thất bại, bên cạnh đó là dạy con gái cách tự khoan dung, độ lượng với chính bản thân mình thay vì cứ dằn vặt hay trách cứ bản thân. Bằng cách này, các bé gái có thể mạnh mẽ tự đứng lên sau những vấp ngã và biết cách yêu thương bản thân mình nhiều hơn.
Học cách đối xử tốt với cơ thể của mình
Cách để các bé gái tuổi teen phát triển một mối quan hệ tích cực toàn diện với cơ thể mình chính là tập thể thao. Những hoạt động thể dục thể thao sẽ khiến các con hiểu hơn về cơ thể mình. Bên cạnh đó, ba mẹ cũng nên khuyến khích bé vận động nhiều hơn vì hoạt động thể chất có tác động trực tiếp tới khả năng tự nhận thức và sự tự tin của con rất mạnh mẽ đấy!
Một lưu ý nữa là dù một bé gái tuổi teen luôn tự tin về thể trạng của mình thì vẫn có thể cảm thấy xấu hổ về cơ thể. Các chuyên gia khuyên rằng, ba mẹ nên nói chuyện với con gái về sự thay đổi cơ thể chúng ngay từ khi mới bước sang tuổi dậy thì. Phụ huynh cũng nên giải thích cho trẻ hiểu rằng việc tôn trọng cơ thể của mình chính là không có ai có quyền đụng chạm khi con không cho phép.
Học từ tình bạn
Đối với con gái thì tình bạn là yếu tố quan trọng và các con cũng rất coi trọng những mối quan hệ này. Vì vậy, ba mẹ không nên xem thường tình bạn của con gái mà hãy khuyên bảo bé chọn bạn để chơi, từ đó có thể dạy con gái cách khẳng định mình nhưng vẫn thiết lập được ranh giới cho bản thân.
Song song đó, ba mẹ cũng nên xem tình bạn của con là những mình chứng cho một mối quan hệ lành mạnh và cách họ kết nối với những người xung quanh. Khuyến khích con gái của mình giao tiếp nhiều hơn để có thêm các mối quan hệ, phát triển bản thân, dạy con về kỹ năng sống chúng cần khi trưởng thành là những điều mà các chuyên gia khuyên các bậc phụ huynh nên làm.
Học cách xử lý khi bị lạm dụng
Tất nhiên không có ba mẹ nào muốn nghe tin con mình bị làm dụng cả. Tuy nhiên, để đề phòng trường hợp xấu nhất xảy ra thì ba mẹ cũng nên chú trọng vấn đề này. Giải quyết việc này cũng là một thách thức rất lớn vì nó bao gồm nhiều yếu tố: giao tiếp, tình bạn, nhất là bản lĩnh và cảm xúc của các bậc làm cha làm mẹ.
Theo các chuyên gia, khi một cô bé bị lạm dụng thì nạn nhân thường không biết xử lý với chính cảm xúc của mình. Và một khi đã bị lạm dụng thì các bé gái thường thấy bất lực và rất khó khăn để vượt qua. Trong những trường hợp này, ba mẹ phải chắc chắn rằng con mình có thể nói chuyện và cần trợ giúp từ người lớn. Cần dạy con gái biết cách bảo vệ bản thân, tránh xa những điều xấu xa và vô nhân đạo.
Học cách tôn trọng bản sắc giới tính của mình
Các chuyên gia tâm lý học và chuyên gia về lĩnh vực giới tính và các vấn đề về LGBT cho rằng con gái nên học về bản sắc giới tính ngay từ khi còn nhỏ. Vấn đề ở đây là ba mẹ nên cho bé nhận thức rõ hơn về chuyện giới tính không chỉ đơn thuần là vấn đề nam giới hay nữ giới.
Các chuyên gia cũng khuyên ba mẹ nên sử dụng ngôn ngữ thật khéo léo và tế nhị để dạy con về vấn đề giới tính, tình dục, kèm với đó là tập trung vào việc phát triển bản sắc giới tính của mình chứ không chỉ đơn giản chỉ là phân biệt nam hay nữ. Việc cởi mở trong ngôn ngữ và các mối quan hệ khi nói về vấn đề này sẽ giúp con gái tự tin hơn về giới tính của mình.
Cách dạy con trai tuổi 14
Ba mẹ nên làm gì khi con trai đến tuổi dậy thì? Sau đây là những cách dạy con trai ở tuổi dậy thì cho ba mẹ tham khảo:
- Đặt ra giới hạn và quy tắc: dựa trên các giá trị chung về sự an toàn, sức khỏe, ví dụ như kiểm soát thời gian chơi game, xem tivi, những việc được phép làm và không được làm…. Ba mẹ nên giải thích cho con trai đang trong giai đoạn tuổi dậy thì hiểu tại sao lại có những quy định này và những điều này chỉ được áp dụng khi bé đã hiểu và đồng ý.
- Đưa ra hậu quả mà trẻ phải đối mặt: khi vi phạm các nguyên tắc đã đặt ra, bé sẽ phải chịu phạt. Ví dụ con sẽ phải về nhà sớm hoặc làm việc nhà, bị cắt tiền tiêu vặt… nếu làm những điều không đúng.
- Để trẻ tự chịu trách nhiệm về những hành vi mình gây ra: đây là phương pháp tốt nhất để dạy trẻ về tinh thần trách nhiệm.
- Cung cấp các thông tin cơ bản về việc chăm sóc bản thân: đâycũng là phương pháp đúng đắn khi dạy con trai ở tuổi mới lớn. Ba mẹ có thể chia sẻ nhẹ nhàng hoặc nếu không có thể tìm sách để trẻ đọc.
- Tránh trừng phạt quá nghiêm khắc: khi trẻ làm sai hoặc có hành vi không tốt thì hãy nhẹ nhàng khuyên bảo và chỉ ra lỗi sai. Đòn roi hay những lời la mắng không phải là cách dạy con trai ở tuổi dậy thì hiệu quả. Bởi các con có thể cảm thấy bực bội hoặc khó chịu và ngày càng xa lánh ba mẹ.
- Khuyến khích trẻ bày tỏ suy nghĩ của bản thân: hãy đưa ra lời khuyên, định hướng (khi cần) để giúp con trai ở tuổi dậy thì hiểu rằng ba mẹ luôn lắng nghe và ủng hộ mình.
Nếu con tò mò về ảnh người lớn hay có cảm xúc đặc biệt với bạn khác giới, hãy nói chuyện và chia sẻ cũng như phổ cập cho con những kiến thức giới tính cần thiết. Song song đó, ba mẹ cũng nên phối hợp với nhà trường để có thể đem lại cho trẻ những định hướng đúng đắn về giới tính.
Một lưu ý nhỏ nữa là khi đến tuổi dậy thì, mối quan hệ giữa mẹ và con trai cũng cần có những ranh giới phù hợp để giúp bé có thể độc lập và không quá phụ thuộc. Ở tuổi dậy thì, nếu các ông bố có thể dễ dàng tâm sự và chia sẻ hay chơi với con trai thì các bà mẹ lại gặp khó khăn hơn do có ít điểm chung. Vì vậy, khi con trai đến tuổi 14 thì mẹ cần cố gắng dành thời gian nói chuyện, chia sẻ nhiều với con trai nhưng đồng thời cũng nên cho bé có không gian riêng của mình.
Tuổi dậy thì là khoảng thời gian đặc biệt và quan trọng đối với cuộc đời mỗi người vì không chỉ thay đổi về thể chất mà còn cả tâm sinh lý. Chia sẻ, thấu hiểu, luôn biết con cần gì,… là những cách dạy con tuổi 14 mà ba mẹ có thể giúp con vượt qua giai đoạn biến động này. Hãy là một người bạn đồng hành cùng con, là người mà con tin tưởng trên chặng đường phát triển của mình, ba mẹ nhé!